نقش علمای تبریز در جنبش بابیه و جنبش تنباکو

ظهور باب و به دنبال آن گرایش مردم به او حکومت قاجار و علما را وارد چالش بزرگی کرد. در این میان چون باب از میان شیخیان برخاسته بود این دسته مذهبی بیشتر در برابر اتهام بودند تبریز نیز به عنوان یکی از پایگاه های اصلی شیخیه بیشترین هجمه ها را در این خصوص تحمل میکرد. به همین دلیل پس از زندانی شدن باب در اواخر دوره محمد شاه در چهریق ماکو، علمای تبریز از دو طیف شیخی و متشرعه، در جلسات مناظره با باب شرکت کردند و عدم آگاهی و دروغ بودن ادعای پیغمبری او را ثابت کردند. همچنین علمای تبریز در جریان نهضت تنباکو و شورش در مقابل امتیاز رژی به عنوان نیروی اصلی محرکه شناخته شدند که توانستند مردم تبریز و آذربایجان را بر علیه این قرارداد بشورانند. مقاله حاضر با رویکرد کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع دست اول و نیز تحقیقات جدید به بررسی نقش علمای تبریز در جریانیابیه و نهضت تنباکو پرداخته است.

کلیدواژه ها:

علما ، قاجار تبریز ، جنبش ، بابیه ، تنباکو