ارزیابی اثرات زیست محیطی فلزات سنگین ناشی از بهره برداری زغال سنگ درمعدن آب نیل(شمال غرب کرمان)

معدن زغال سنگ آب نیل در فاصله ۵۶ کیلومتری شمال غرب کرمان، بخش چترود دهستان کویرات (جنوب شرق زرند) قرار دارد. این معدن در جنوب شرق ناودیس کرمان و یال شرقی ناودیس بیدو قرار گرفته است. ذخیره زغال سنگ آب نیل در واقع بخشی از پهنه زغال سنگ بادامویه در کرمان محسوب می شود. نهشته های زغال سنگی ایران مرکزی در محدوده ی زمانی تریاس پسین تا ژوراسیک میانی تشکیل شده است. با توجه به اینکه زون زغال دار کرمان در ایران مرکزی جای گرفته ارزیابی زیست محیطی زغال سنگ این منطقه اهمیت ویژه ای دارد. بر این اساس، تعداد ۱۲ نمونه از نهشته های شیلی و ماسه سنگی زغالدار سازند هجدک برداشت شده و برای دستیابی به ژئوشیمی فلزات سنگین از روش تجزیه دستگاهی ICP-OES استفاده شده است شاخص زمین انباشت برای فلزات آهن و منگنز تمام نمونه ها کمتر از صفر بوده که نشان دهنده عدم آلودگی به این دو فلز است. ضریب غنی شدگی کبالت با مقدار ۱۵/۵ در حد قابل قبول، مس با مقدار ۳/۳۵، کروم با مقدار ۲/۲۸ در حد متوسط است. از نظر شاخص خطر اکولوژیکی یا RI کبالت با مقدار ۲۹۲/۷۵ در ریسک اکولوژیکی متوسط و مس با مقدار ۷۵/۹۵ در ریسک اکولوژیکی کم قرار دارد. طبق نتایج بدست آمده ارزیابی شاخص های آلودگی عناصر کبالت و مس دارای پتانسیل آلودگی در محیط مورد مطالعه هستند.

کلیدواژه ها:

زغال سنگ ، ژئوشیمی زیست محیطی ، فلزات سنگین ، آب نیل ، زرند