مرزنشینی بدون مردان: مردم نگاری روزمره ی زنان هورامان

فرصت ها و چالش های مرز، بیشتر از آن چیزی که به نظر می رسد به زنان گره خورده است . عموما پژوهش های مرز، کنشگران مرد را مورد کنکاش قرار می دهند و آن دسته از پژوهش هایی نیز که کنشگران زن را مورد بررسی قرار دادهاند به گونه ای از دریچه های جنسیتی نگریسته اند که منافع زنان را لزوما در تعارض با منافع مردان پنداشته اند. هورامان به عنوان منطقه ای مرزی ، هم چون دیگر مناطق مرزی کردستان، همواره با فرصت ها و چالش هایی روبرو بوده است چنان که در سالهای اخیر مردانی از هورامان ایران به دلیل بیکاری و گاهی درآمد ناکافی ، به عنوان » کارگران مرزی مهاجر « به صورت روزمزد در کردستان عراق مشغول به کار می شوند اما به دلیل هزینه ی بالای رفت و آمد، در اکثر مواقع بیش از دو ماه در آنجا ساکن شده و به دور از خانواده به سر می برند. در این میان، زنان علاوه بر تبعیض های جنسیتی که در حوزه عمومی با آن مواجه هستند در کنار مردان بار این فاصله و دوری را نیز به دوش می کشند. این پژوهش به روش مردمنگاری و بر مبنای مفاهیم اینترسکشنالیتی تدوین شده است تا به واکاوی زیست جهان روزمرهی زنان هورامی مرزنشین بپردازد. برای گردآوری دادهها از تکنیک مصاحبه و مشاهده بهره گرفته شده است . نمونه ی مورد مطالعه ۹ نفر از زنان ساکن روستای طاء، فارسآباد و فرجآباد با در نظر گرفتن حداکثر تنوع می باشد. نقطه نظر ما در این پژوهش این است که به طور عام، مرکزنشینان و به طور خاص جامعه دانشگاهی ، نیازمند آگاهی بیشتری از شیوههای مختلف زندگی زنان مرزنشین است و باید در تغییرات اجتماعی به راههایی که مورد نظر زنان مرزنشین می باشد اهتمام بیشتری نشان داد و این مهم منوط به نزدیک شدن به افق های زنان مرزنشین و توجه به تعاریف زنان از زنانگی ، هویت ، تبعیض ها و دیگر دغدغه های روزمره زنان مرزنشینی است که بیشتر ایام سال را باید بدون حضور مردان خانواده، بار زندگی را به دوش بکشند. نتایج این مردمنگاری نشان می دهد نیازهای فعلی زنان منطقه ی هورامان، عموما هم راستا با نیازهای خانوادههایشان و به ویژه مردان منطقه می باشد بر این مبنا رفع تبعیض های خاص زنان، به تنهایی میسر نیست زیرا به شکل پیچیدهای با تبعیض ها علیه مردان درهم تنیده است .

کلیدواژه ها:

اینترسکشنالیتی ، زنان ، هورامان ، مردمنگاری ، کارگران مهاجر مرزی