بررسی فقهی عدم ارث بری قصاص توسط زوجین و ارث بری زوجیناز دیه صلح شده در مقابل قصاص

حق قصاص برای آرامش خاطر اولیای دم می باشد این حق قصاص پس از قتل یکی از زوجین به خویشاوندان نسبی مقتول به ارثمی رسد و خویشان سببی (زوج یا زوجه ) بنا به دلایلی از قبیل ادعای اجماع فقها از جمله شیخ طوسی و قطع رابطه زوجیت پس ازفوت یکی از آنها از این حق محروم می باشند. با این وجود ابهام در این است که چرا زوجین از دیه یکدیگر ارث می برند ولی حققصاص را به ارث نمی برند در این رابطه شیخ طوسی در کتاب الخلاف بیان کرده است که زوجه حق قصاص را به ارث نمی برد ودر ادامه آورده است که " دلیلنا اجماع الفرقه و اخبارهم" و در مسئله ۴۱ کتاب خلاف برای عدم ارث بری زوجین وجود اجماع رابیان کرده است .فقهای دیگر نیز به تبعیت از شیخ طوسی مهمترین دلیل در این مورد را همان اجماع می دانند ولی دلایل دیگری نیزمانند تقدیم رابطه نسبی بر سببی ، ازاله نکاح به دلیل فوت یکی از زوجین هم وجود دارد. در مورد ارث بری زوجین از دیه صلح شدهدر مقابل قصاص هم بنا بر نظر شیخ عاملی اجماع وجود دارد ولی مهمترین دلیل از نظر شهید ثانی این است که حکم دیه مانند سایراموالی که به ارث می رسد می باشد و دلیلی بر منع آن نمی باشد و همچنین اطلاقات و عمومات ارث بر ارث بری از دیه که از اموالمحسوب میشود اشاره دارد. ولی با این حال دراین پژوهش با روش توصیفی تحلیل به بررسی و نقد برخی از این دلایل می پردازیمکه حجیت آنها مورد تردیدواقع شده است مانند اجماع.

کلیدواژه ها:

قصاص ، دیه ، صلح ، ارث ، اجماع ، تشفی