درآمدی بر بایسته های بودجه فقرزدا

سند بنیادین مالی اداری دولت، که از آن تحت عنوان بودجه یاد میشود، اینک در پرتو مطالعات جدید و مناسبات نوین حکمرانی و تنظیم گری جایگاهی اساسی و عالی رتبه یافته و دیگر کمتر نهاد و خدمت عمومی را میتوان یافت که در بودجه بازنمایی نشده و احکام و ارقام متناسب خود را نیافته باشد. با این حساب، بودجه میتواند نقشی کلیدی و کمنظیر در تحقق اهداف دولتها ایفا کند. از جمله این اهداف فقرزدایی است که در آن میرود تا علل و عوامل تولید و تقویم و ترویج فقر از چهره جامعه، با نقش آفرینی از جانب دولت، زدوده شود. نوشتار پیشاروی به دنبال آن است تا با استمداد از روش فراتحلیل و استفاده از منابع کتابخانه ای و در پرتو مطالعه ای میان رشته ای قابلیتها و ظرفیتهای ممکن برای تهیه و تنظیم بودجه ای فقرزدا را شناسایی کند و با ملاحظه برخی توصیه ها و تجارب بینالمللی و همچنین اسناد بالادستی داخلی به تبیین و تحلیل آن بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که برای نیل به فقرزدایی و بسط عدالت از طریق ابزار بودجه و احکام و ارقام آن میتوان به راهبردهایی نظیر شفافیت بودجه، منطقه گرایی و محلیسازی، توزیع عادلانه و تقلیل یارانه های پنهان، هماهن گسازی و وحدت بخشی نهادهای فقرزدا، و ... اشاره کرد. البته هر یک از راهبردهای پرداخته شده در پژوهش می طلبد تا به صورت مجزا و مفصل مورد مطالعه و مداقه مستقل قرار گیرد و از طرفی جهت کاربست این راهبردها بر نظام های بودجه ریزی هر کشوری لازم است جغرافیای سیاسی و اداری دولتها و نظریهه اقتصادی که در نظام حقوقی و مدیریتی آنها جریان دارد مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

بودجه ، مالیه عمومی ، فقرزدایی ، عدالت اجتماعی ، منطقه گرایی ، شفافیت ، یارانه پنهان