بررسی تغییرات سطوح آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینو ترانسفراز در سرم و بزاق بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده

سابقه و هدف: بیماری التهابی روده (IBD) یک بیماری مزمن، عودکننده و خودایمنی سیستم گوارش با تظاهرات داخل و خارج روده ای است. IBD به دو دسته بیماری کرون (CD) و کولیت اولسراتیو (UC) تقسیم می شود. شیوع آن ها بیش از ۳ میلیون نفر در سال بوده و در کشورهای صنعتی بیش تر ازکشورهای در حال توسعه گزارش شده است. IBD یک بیماری مادام العمر است که بر کیفیت زندگی افراد مبتلا تاثیر می گذارد و هم چنین به دلیل التهاب مزمن خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به همراه دارد. امروزه تشخیص و پیگیری این بیماری با شرح حال، تصویربرداری لوله گوارش و یافته های پاتولوژی می باشد که هزینه بر و دارای ریسک آسیب به لوله گوارش است، به همین دلیل استفاده از روش های جدید مورد توجه محققان قرار گرفته است. استفاده از بزاق آسان، ارزان، فاقد ریسک انتقال عفونت و همیشه در دسترس است. تغییرات برخی پارامترها در سرم و بزاق بیماران IBD بررسی شده است؛ اما تاکنون بر روی آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) و آلانین آمینوترانسفراز (ALT) مطالعه ای انجام نشده است. بررسی ها نشان داده است AST و ALT می توانند به عنوان یک مارکر برای آسیب سلولی و التهاب استفاده شوند. این مطالعه با هدف بررسی تغییرات بزاقی و سرمی این دو مارکر در بیماران مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD)، انجام گرفته است. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی، در سال ۱۴۰۲ در درمانگاه گوارش بیمارستان امام رضا (ع) تهران انجام گرفت. ۳۰ فرد مبتلا به IBD با تشخیص قطعی به وسیله پاتولوژی به عنوان گروه بیمار و نیز ۳۰ فرد سالم که جهت چکاپ سالیانه به بیمارستان مراجعه کرده بودند به عنوان گروه کنترل در مطالعه شرکت کردند. ابتدا از بیماران خواسته شد تا دهان خود را شسته و مایع باقی مانده درون دهان خود را بلعیده و بدون حرکت فعال دهان و زبان، بزاق ترشح شده را به درون لوله فالکون استریل بریزند. سپس به وسیله یک فرد ماهر ۵ میلی لیتر خون وریدی از ناحیه کوبیتال بیمار گرفته و درون لوله لخته ریخته شد. بلافاصله پس از جمع آوری، نمونه ها با دور ۴۰۰۰ به مدت ۵ دقیقه سانتریفیوژ شدند. سرم خون و مایع رویی بزاق غیر تحریکی به درون میکروتیوب منتقل و درون فریزر با دمای ۷۰- درجه سانتی گراد نگهداری شدند. فعالیت آنزیم ها با استفاده از روش فتومتریک طبق دستورالعمل شرکت سازنده (پارس آزمون- شیراز) اندازه گیری و داده ها به وسیله آزمون تی با نرم افزار SPSS نسخه ۲۲، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ۳۰ بیمار مبتلا به IBD (۱۷ مرد و ۱۳ زن) با میانگین سنی ۳/۲±۷/۳۷ سال و ۳۰ فرد سالم (۱۶ مرد و ۱۴ زن) با میانگین سنی ۲/۲±۳۲/۵ سال وارد مطالعه شدند (۰/۰۵آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) در بیماران مبتلا به IBD افزایش می یابد.

کلیدواژه ها:

inflammatory bowel disease ، saliva ، serum ، Aspartate aminotransferase ، alanine aminotransferase ، بیماری التهابی روده ، بزاق ، سرم ، آسپارتات آمینوترانسفراز ، آلانین آمینوترانسفراز