اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر پتانسیل سیل خیزی با استفاده از مدل HEC-HMS (مطالعه موردی: حوزه آبخیز قیصار افغانستان)

نخستین اقدامات که جهت کنترل سیل خیلی مهم تلقی می شود، کنترل سیل در زیرحوضه های سیل خیز می باشد. بنا به صرفه جوی در هزینه و زمان، شناسایی و اولویت بندی زیرحوضه ها از نظر سیل خیزی جهت اثرگذاری بهتر اقدامات کنترلی امری ضروری پنداشته می شود. در این مطالعه به اولویت بندی زیرحوضه ها از نگاه پتانسیل سیل خیزی در حوضه قیصار در شمال کشور افغانستان با استفاده از مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS پرداخته شده است . پس از تهیه اطلاعات اولیه در روند محاسبات مدل هیدرولوژی ، از روش SCS جهت محاسبه تلفات، از روش ثابت ماهانه برای محاسبه جریان پایه ، از روش هیدروگراف واحدSCS برای تبدیل بارش مازاد به رواناب و از روش ماسکینگام برای روندیابی جریان رودخانه استفاده گردید. این مدل برای سه رویداد واسنجی و برای سه رویداد دیگر اعتبارسنجی گردید و اولویت بندی زیر حوضه ها از نگاه سیل خیزی ، از روش حذف تک تک زیرحوضه ها به صورت ترتیبی و سپس تاثیر هر یک از زیرحوضه حذفشده در سیل خروجی به دست آمد. نتایج این قسمت بیانگر آن است که زیرحوضه های D و E با احتساب زیرحوضه های مستقل و غیرمستقل به ترتیب در اولویت اول و دوم از نظر سیل خیزی قرار دارد که شیب نسبتا زیادتر و موقعیت مکانی این دو زیرحوضه که به صورت موازی با یک تعداد زیر حوضه ها قرار گرفته اند، باعث رسیدن هم زمانی دبی اوج زیرحوضه ها در خروجی گردید که نقش این دو زیرحوضه را در دبی اوج خروجی حوضه افزوده است . به صورت عموم چنین بیان می گردد مساحت زیرحوضه نم ی تواند نقش مهم را در سیل خروجی حوضه داشته باشد بلکه عوامل دیگر چون موقعیت مکانی زیرحوضه ، تداوم رگبار و تمرکز آبراهه ها نقش مهمی را در سیل خروجی حوضه دارد.

کلیدواژه ها:

اولویت بندی ، حوزه آبخیز قیصار ، سیل خیزی ، مدل ..HEC-HMS