نقش نظارتی مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

در کشور جمهوری اسلامی ایران قانون اساسی ، بالاترین قانونی است که توسط قانونگذار شناخته شده است که سایر قوانین و مقررات با نظارت و هماهنگی این قانون باید تنظیم گردد. مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از ارکان مهم نظام جمهوری اسلامی ، حق نظارت بر سایر ارکان نظام را دارد. نظارت مجلس شورای اسلامی ابعاد مختلفی از جمله نظارت سیاسی ، مالی ، استصوابی ، تاسیسی و اطلاعی را در بر می گیرد. رئیس جمهور در مقابل مجلس مسئولیت فردی و جمعی دارد. مجلس می تواند از راه تذکر، سوال و استیضاح رئیس جمهور را مواخذه و پس از استیضاح با دادن رای عدم اعتماد، موجبات برکناری او را فراهم سازد. هر یک از نمایندگان می توانند از هر یک از وزرا سوال نموده و وزیر ظرف ده روز باید در مجلس حاضر و پاسخ گو باشد. در اعمال نظارت مالی ، بودجه به وسیله دولت تنظیم و جهت تصویب به قوه مقننه تقدیم می گردد. نظارت از طریق دیوان محاسبات که ارگانی وابسته به مجلس شورای اسلامی است صورت می گیرد. در مورد تحقیق و تفحص مجلس یا پارلمان از قوه مجریه در جمهوری اسلامی قبلا نتایج تحقیق و تفحص مشخص نمی شد اما با تغییراتی که به وجود آمده نتایج روشن تر می شود و حسب مورد برای دادگاه اداری و دادگاه های عمومی و یا رئیس جمهور برای بررسی فرستاده می شود. در ایران برای نظارت بر اعمال قوه مجریه و به تبع آن وزرا مقررات صریح و روشنی وجود دارد و ابزارهای کافی در اختیار مجلس است تا وظیفه نظارتی خود را انجام دهد.

کلیدواژه ها:

نظارت مالی ، نظارت تاسیسی ، نظارت استصوابی ، نظارت سیاسی ، نظارت اطلاعی .