جایگاه برنامه ریزی در توسعه آکادمی باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران

مقدمه:نقش باشگاه های فوتبال در پرورش بازیکنان جوان با استعداد و تبدیل آن به عرصه ی مهمی در توسعه ی فوتبال انکارناپذیر است (آسپویک و همکاران، ۲۰۱۷). یکی از مهم ترین اقداماتی که باشگاه های حرفه ای فوتبال سطح جهان برای استعدادیابی و کسب موفقیت انجام می دهند تاسیس و اداره آکادمی ورزشی است. آکادمی های فوتبال به دلیل اینکه مرکز و پایگاه مهم استعدادیابی به شمار می روند، یکی از ارکان مهم تربیت بازیکنان و نقش اساسی در تیم سازی باشگاه ها در رده های مختلف سنی را بر عهده دارند (درویشی و همکاران، ۱۳۹۷). از آنجا که انسان ها ظرفیت و استعداد یکسانی ندارند، استعدادیابی و استعداد پروری باید به صورت اصولی و با برنامه ای هدفمند و یکپارچه (مدیریت استعداد ) انجام گیرد (مارتیندال و همکاران، ۲۰۰۵). باشگاه های ورزشی در کشورهای زیادی از سراسر دنیا، مراکز آموزشی تخصصی و ویژه ای را تحت عنوان آکادمی ایجاد کرده اند که در آن استعدادهای جوان منتخب تحت نظارت مربیان با تجربه به منظور تبدیل شدن به ورزشکاران حرفه ای و پیوستن به تیم های ملی و تیم اصلی باشگاه تمرین می کنند (گنزالوس و همکاران، ۲۰۱۲). پیشرفت و اجرای استراتژیک برنامه توسعه استعدادها تابعی از مدیریت آکادمی است که جهت گیری کلی آکادمی را فراهم می کند (سلمن ، ۲۰۰۸). مدیریت مناسب می تواند فلسفه ای را ارائه دهد که به طور منسجم اهداف و شیوه های توسعه استعدادیابی، روش مربیگری، بودجه بندی منابع، ارزیابی، پاداش، رقابت و ساختار آکادمی را هدایت کند (مارتیندال و همکاران، ۲۰۰۵). کریشنان و اسکولین (۲۰۱۷)، مدیریت استعداد را پیش بینی نیاز به سرمایه های انسانی و سپس برنامه ریزی برای استفاده از آن ها دانسته اند. در اولین مرحله برای دستیابی به اهداف و نتایج مورد انتظار سیستم مدیریت استعداد نیاز به برنامه ریزی و حمایت است؛ یعنی مجموعه اقداماتی که به منظور ایجاد، ساختاردهی، توسعه و پشتیبانی سیستم مدیریت استعداد در آکادمی فوتبال صورت می گیرد که در واقع زیربنای برنامه مدیریت استعداد در آکادمی فوتبال است.روش تحقیق:روش پژوهش کمی و ازنظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران ورزشی فوتبال ایران، اعضای هیئت علمی دانشکده های تربیت بدنی و علوم ورزشی، مربیان و بازیکنان دارای سابقه فعالیت در فوتبال پایه ایران می باشند. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد و از فرمول حجم جامعه نامعلوم کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده گردید (۱۷۰N=). جهت گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش فاکتور برنامه ریزی استفاده شد؛ که این پرسشنامه شامل ۹ سوال بر اساس مقیاس ۵ ارزشی لیکرت در اختیار آزمودنی ها قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی این ابزار توسط ۹ نفر از اساتید مدیریت ورزشی کشور و پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ (۸۹۵/۰=α)، مورد تائید قرار گرفت.یافته ها:با توجه به نتایج آزمون فریدمن که در جدول (۱) نشان داده شده است، فرضیه صفر مبنی بر یکسان بودن اولویت عوامل برنامه ریزی در آکادمی فوتبال رد می شود و درنتیجه عوامل برنامه ریزی از اولویت یکسانی برخوردار نیستند و می توان آن ها را رتبه بندی کرد.جدول ۱. اولویت بندی عوامل برنامه ریزی در آکادمی فوتبالگویه هامیانگین رتبهاولویتدنبال کردن چشم انداز، راهبردها و اهداف ویژه و تلاش برای قرارگرفتن در مقام بهترین آکادمی۲۷/۴۴وجود طرح یکپارچه و تنظیم برنامه ثابت و مدون فرایند مدیریت استعداد در تقویم باشگاه۶۵/۳۹ایجاد نظام ارزیابی از آکادمی و برنامه های مدیریت استعداد، تهیه بانک اطلاعاتی، مستندسازی تجربیات و استفاده از فرم های نظرخواهی۷۳/۳۸نگرش بلند مدت باشگاه و آکادمی به مدیریت استعداد و فرایندهای مربوطه۶۵/۵۱حفظ و گسترش فرهنگ و فلسفه فوتبالی تاکتیکی باشگاه که در کل تیم های پایه آکادمی رعایت شود.۳۰/۴۳مصوب نمودن اساسنامه، ساختار و قوانین آکادمی۴۶/۵۲ایجاد جایگاهی برای تیم پژوهشی آکادمی به منظور تداوم پیش رفتن در فرایند مدیریت استعداد با علم روز و الگوهای برتر آکادمی های برتر و کشورهای موفق۲۶/۴۵تقویت ارتباط دوجانبه با فدراسیون فوتبال، هیئت های فوتبال و سایر نهادهای کشف و پرورش استعدادها۱۴/۴۷ظرفیت سازی مالی، بهره مندی از ظرفیت بخش خصوصی، توسعه فعالیت های بازاریابی و صرف هزینه کم برای خرید بازیکنان۲۰/۴۶سطح معناداری: ۰۰۱/۰مقدار خی دو: ۳۳۸/۱۵۱نتیجه گیری:با توجه به نتایج پژوهش، پرورش استعدادها و بازیکنان آینده باید هدف اصلی باشگاه فوتبال باشند، درنتیجه تاسیس آکادمی و مدیریت استعدادها در یک باشگاه فوتبال با حمایت و درک اهمیت فوتبال پایه توسط مدیران باشگاه آغاز می شود و مستلزم دید بلندمدت، کار مداوم و صبر است؛ نگرش بلند مدت به فرایند مدیریت استعداد پیش نیاز تمام برنامه های آن می باشد که نیاز به دوره های بلند مدت مدیریتی دارد؛ درنتیجه برای برنامه ریزی موفق نخست باید دیدگاه بلند مدت بودن فرایند استعدادیابی در باشگاه و در بین مردم و دیگر سازمان های ورزشی نهادینه شود. داشتن برنامه راهبردی، تعیین چشم انداز شفاف، فلسفه و رسالت باشگاه فوتبال و پشتکار در پیگیری هدف نهایی آکادمی، کلیدهای موفقیت در این امر هستند؛ این نتایج همسو با گفته های پژوهش های جارسز و فرمر (۲۰۱۲) و حمیدی (۱۳۹۵) است. طبق گفته های بنزت و هاسلر (۲۰۱۶)، آموزش بازیکنان در سنین پایه برای تضمین آینده فوتبال ملی و بین المللی ضروری است. در ادامه آکادمی باید با ایجاد جایگاهی برای تیم پژوهشی آکادمی با رویکردی علمی به الگو گیری از فرایند مدیریت استعداد آکادمی های برتر جهان با مصوب نمودن اساسنامه، ساختار و قوانین آکادمی، پرداخته و درنتیجه به آکادمی باشگاه رسمیت بخشیده با ارائه فلسفه رسمی منطبق بر سنت های باشگاه و همچنین فرهنگ، ویژگی ها و نیازهای فوتبالی منطقه و کشور، راهی موثر برای ایجاد انتظارات و رفتار مناسب در آکادمی ارائه دهد که به طور منسجم اهداف و شیوه های توسعه استعدادیابی و استعداد پروری، روش مربیگری، نحوه تربیت، تغذیه، بدنسازی و آموزش مهارت های فردی و گروهی، بودجه بندی منابع، ارزیابی، پاداش، رقابت و ساختار آکادمی را تحت شرایط و عوامل مطلوب علمی و تجربه شده هدایت کند و براساس آن کسانی که فلسفه شخصی آنها با فلسفه باشگاه در تناقض است با فلسفه آکادمی هماهنگ شده و یا از آکادمی حذف شوند؛ این نتایج همسو با گفته های پژوهش های (رضاسلطانی و وحدانی، ۱۳۹۲)، (زرگری هزارجریبی، ۱۳۹۸)، (چلادوری ، ۲۰۱۸) (کویر ، ۲۰۰۷)، (بل ، ۲۰۱۴) و (بنزت و هاسلر ، ۲۰۱۶) می باشد. طبق نتایج پژوهش های رلواس و همکاران (۲۰۱۰) و رومند (۱۳۹۳)، ساختار یک آکادمی فوتبال موفق باید شامل دپارتمان ها یا بخش های تخصصی اجرایی، ارزیابی، فنی (مربیان)، استخدام (استعدادیابی و پیشاهنگان)، آموزش (معلمان و متخصصان علوم ورزشی) و پزشکی می باشد و توسط مدیر آکادمی رهبری شده و باید تمامی رده های سنی فوتبال پایه را مدنظر قرار دهد.

کلیدواژه ها:

استعداد پروری ، استعدادیابی ، آکادمی فوتبال ، برنامه ریزی ، مدیریت استعداد.