روند دریافت دو خدمت ترمیم و کشیدن دندان در بازه سال های ۹۸تا ۱۴۰۲ با توجه به محل سکونت (حاشیه شهر و مرکز)

مقدمه: افزایش بی رویه جمعیت موجب رشد شهرها و افزایش شهرنشینی شده است؛ در عصر حاضر، بیش از ۶۰ درصد از جمعیت جهان ساکن شهرها هستند . حاشیه نشینی یک پدیده اجتماعی است که در جهان و ایران به یک مسئله مهم تبدیل شده است. این پدیده با اسکان غیررسمی وبدون مجوز اقشار کم درآمد در مکان های مستعد کناره شهرها آغاز می شود. حاشیه نشینی با مشکلاتی نظیرنبود بهداشت، امنیت پایین و مشکلات فرهنگی و اجتماعی همراه است حاشیه نشینی با حاشیه نشینان در شهرها ممکن است با مشکلات سلامت دهان مواجه شوند. این مشکلات عبارت اند از: •نبود بهداشت دهانی: برخی از حاشیه نشینان دسترسی کافی به خدمات دندانپزشکی ندارند که می تواند منجر به مشکلات دهانی شود.•تغذیه نامناسب: تغذیه نامناسب می تواند به مشکلات دهانی منجر شود. مصرف زیاد قند، نوشیدنی های گازدار، و عدم مراقبت از دندان ها می تواند به آسیب های دهانی منجر شود.•عدم آگاهی از بهداشت دهانی: برخی از حاشیه نشینان اطلاعات کافی در مورد بهداشت دهانی ندارند و به مراقبت های مناسب اهمیت نمیدهند در این مطالعه برآنیم تا با بررسی روند دریافت دو خدمت ترمیم و کشیدن دندان در بازه سال های ۹۸تا ۱۴۰۲ به مقایسه دریافت این دو خدمت در مناطق حاشیه و غیر حاشیه بپردازیمنتایج: در دیاگرام به وضوح مشخص است که روند دریافت خدمت ترمیمی در بازه سال ۹۸ تا ۹۹ به دلیل مواجه با پاندمی به شدت کاهش یافته این در حالی است که دوباره از سال ۹۹ با عادی شدن شرایط رو به افزایش گذاشته اما نکته مهم گپ بسیار زیاد بین حاشیه شهر و مرکز پس از پاندمی میباشد . نکته بعدی دریافت خدمت کشیدن میباشد که با شیب ثابت در مناطق شهری وجود دارد . اما مناطق حاشیه تقاضا به مراتب بیشتر است و شیب افزایشی میباشد . در بازه ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ به دلیل کمبود نیروی انسانی در حاشیه شیب قدری کاهش نشان میدهد . عدم اقبال مردم حاشیه شهر به سمت درمان های ترمیمی اول بدلیل سواد سلامت کمتر و بعد مسایل دسترسی و وضعیت اقتصادی پایین تر میباشد . از ۱۷ مرکز حاشیه شهر ۷ مرکز بدون دندانپزشک هستند مشهد ۱ ۵ مرکز که ۳ تا خالی است مشهد ۲ – ۵ مرکز که همه نیرو دارند مشهد ۳ – ۳ مرکز همه بدون نیرو مشهد ۵ – ۴ مرکز ۱ مرکز بدون نیرورویکرد دولت های جهان در دهه های گذشته در مواجهه با حاشیه نشینی با فراز و نشیب هایی همراه بوده است. سیاست های کاربردی دولت ها، طیفی از اقدامات را در بر می گرفته که از مدارا و چشم پوشی منفعلانه تا اقدامات سلبی و اخراج و پاکسازی مناطق حاشیه نشین را شامل می شود. در این طیف البته، سیاست های ایجابی و حمایت های هدفمند و کمک به بهبود سطح درآمدی خانوارها از طریق توانمند سازی و احیاء ان سکونت گاه ها نیز دیده می شود. بهبود شرایط بهداشت دهانی حاشیه نشینان نیازمند آموزش های بهداشت دهانی، دسترسی به خدمات دندانپزشکی و توجه به تغذیه مناسب است. انتظار میرود با بهبود دسترسی به خدمات در حاشیه سواد سلامت دهان این افراد افزایش یابد . سواد سلامت دهان به عنوان توانایی افراد در به دست آوردن، تجزیه و تحلیل و استفاده از اطلاعات دندانپزشکی برای برطرف شدن مشکلات دهان و دندان می باشد. این نوع از سواد سلامت صرفا دانش و آگاهی نمی باشد، بلکه یک توانمندی کاربردی است. این نوع از سواد سلامت صرفا دانش و آگاهی نمی باشد، بلکه یک توانمندی کاربردی است که باید توسط افراد جهت ارتقای سلامت دهان کسب گردد.نتیجه گیری :با توجه به ترند ارائه خدمات ترمیمی و کشیدن دندان در مراکز حاشیه شهر ، نیاز به بازنگری جدی در سیاستهای شبکه بهداشت ضروری بنظر میرسد . اولین نکته افزایش تعداد دندانپزشکان حاشیه شهر میباشد و نکته دوم ارائه محتوی آموزشی در مراکز بهداشتی و مدارس و مکانهای عمومی در حاشیه شهر جهت افزایش آگاهی شهروندان و بالا بردن سواد سلامت این افراد میباشد.