بررسی اثربخشی دسترسی به خدمات تخصصی روانشناسی و روانپزشکی بر سلامت روانی اجتماعی در منطقه حاشیه شهر مشهد مقدس

مقدمه: عدم درمان اختلالات روانپزشکی و روانشناختی می تواند زمینه ساز بسیاری از آسیبهای اجتماعی و اعتیاد باشد. نقش درمانهای روانپزشکی و روانشناختی در کنترل این اختلالات به خوبی شناخته شده است و از آنجا که این درمانها هزینه بری بالایی دارد معمولا مردم در مناطق حاشیه شهر از این خدمات بی بهره می مانند. لذا به منظور ارائه خدمات تخصصی روانپزشکی و روانشناسی رایگان به جمعیت حاشیه نشین شهر مشهد تفاهم نامه همکاریهای مشترک با قرارگاه اجتماعی شهید برونسی مشهد منعقد شد تا خدمات روانپزشکی و روانشناختی تخصصی به صورت رایگان به افراد ارجاع شده ارائه گردد. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مراجعه به روانپزشک و روانشناس در سلامت روانی اجتماعی افراد طراحی شد.روش اجرا: مطالعه کیفی بصورت پرسشگری از گیرندگان خدمات در پنج بخش ۱- رضایت از فرآیند کار(۹ سوال) ۲- علایم بیماران قبل از مراجعه(یک سوال باز) ۳- علایم بیماران بعد از مراجعه و میزان بهبود علائم اختلال(۴ سوال) ۴- تغییرات حیطه ارتباطی(۶ سوال ) ۵- تغییرات حیطه عملکردی(۵ سوال)در قالب پرسشنامه ساختار یافته از سی نفر از مراجعین روانپزشکی و روانشناسی به صورت تصادفی انجام شد. نتایج: از نظر۵۰درصد از مراجعین میزان بهبودی خیلی زیاد و زیاد گزارش شده و فقط ۳.۳درصد میزان بهبودی را کم و خیلی کم اعلام کردند. ۱۰۰% افرادی که بیماری یا مشکل آنان اختلال در روابط بین فردی ایجاد کرده بود بهبود روابط را گزارش کردند. ۸۰% افرادی که مشکلات تحصیلی داشته اند، پیشرفت تحصیلی پس از درمان های روانپزشکی و روانشناسی را ذکر کردند. در بین افراد دارای اختلال در حیطه عملکردی، ۵۵% بهبود عملکرد بدنبال درمان را گزارش کردند. مهمترین مزیتی که گیرندگان خدمت ذکر نمودند، مراجعه به یک مرکز عمومی (مرکز بهداشت) و رفع نگرانی ایشان از انگ مترتب بر مراجعه به مراکز مختص بیماران روانپزشکی بود. در این طرح ۹۶.۷درصد از مراجعین تمایل به ادامه درمان داشتند و رضایت از دسترسی، رضایت از نوبت دهی و رضایت از برخورد به ترتیب ۸۳.۳ %،۸۷.۷ % و ۱۰۰% گزارش شده استنتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که خدمات روانپزشکی و روانشناسی ارائه شده در حاشیه شهر در بهبود عملکرد و ارتباطات اجتماعی، تحصیلی، خانوادگی و کاهش خشونت و افکار خودکشی بیماران موثر بوده است. لذا پیشنهاد میشود سیاستگذاری لازم در خصوص دسترسی ساکنین مناطق کم برخوردار مانند حاشیه شهرها و روستاها به خدمات تخصصی روانشناسی و روانپزشکی با هزینه های کم یا رایگان صورت گیرد. بویژه اگر این خدمات در مراکز ارائه دهنده خدمات سلامت به عموم جامعه استقرار یابد.

کلیدواژه ها:

مشاوره ، حاشیه شهر ، روانشناسی ، روانپزشکی ، سلامت روانی اجتماعی