اهمیت کمربند سبز مشهد در جلوگیری از گسترش حاشیه نشینی شهر مشهد

عدم توان پاسخگویی محیط شهری به مسائل ناشی از تحولات شتابان شهرنشینی، موجب شده تا حریم شهرها دائما در معرض هجوم کاربری های شهری قرار گیرد که شهر مشهد نیز از این موضوع مستثنی نیست. شهر مشهد با مساحت ۳۸۹۴ هکتار سکونتگاه غیر رسمی دارای مقام دوم کشور می باشد. جمعیت سکونتگاه های غیر رسمی حاشیه شهر مشهد در سال اخیر، به طور فزاینده ای در حال افزایش می باشد. به تبع تحولات جمعیتی، تحولات کالبدی در محدوده حریم، نسبت به شهر از شدت بیشتری برخوردار شده است. از این رو، گسترش حاشیه نشینی شهری به یکی از چالش های اصلی توسعه ی پایدار تبدیل شده است که تاثیرات عمیقی بر محیط زیست، اقتصاد و اجتماعات شهرها دارد و ضرورت برنامه ریزی برای محدوده حریم شهر را آشکار می سازد. لذا با توجه به موفقیت سیاست توسعه کمربند سبز در شهرهای مختلف دنیا (به عنوان نوعی برنامه ریزی و یک راهکار برای مدیریت، کنترل و محدودسازی گسترش حاشیه نشینی شهرها)، در این مقاله، نقش و اهمیت کمربند سبز مشهد در جلوگیری از توسعه حاشیه نشینی شهر مشهد به صورت مروری مورد بررسی قرار گرفته و به اثرات آن بر محیط زیست و جامعه پرداخته است. رویکرد توسعه کمربند سبز، که عملکرد اصلی آن کنترل پراکنده روی شهری و حفاظت از اراضی طبیعی و پیرامونی شهرهاست پاسخی به نسبت موفق به چالش خزش شهری می باشد که علاوه بر اثرات مستقیم و ارزشمند آن بر جلوگیری از زمین خواری و تصاحب غیرقانونی منابع طبیعی و ممانعت از تخریب زیست بوم ها، موجب، آثار اکولوژیک و اجتماعی ثانویه مانند تلطیف اقلیم شهری، کاهش آلودگی های محیطی، تثبیت خاک و آثار اجتماعی و روانی متعدد می باشد.

کلیدواژه ها:

کمربند سبز ، حاشیه نشینی ، زمین خواری ، اثرات اجتماعی ، منابع طبیعی