نگاهی به یک دهه پژوهش های حاشیه نشینی در ایران بر اساس روش مرور سیستماتیک

مقدمه :پس از انقلاب صنعتی ، مساله حاشیه نشینی به عنوان پدیده ای پیچیده، چندبعدی و پرکاربرد عمومیت یافت و نظریه پردازان گوناگونی به نظریه پردازی در این زمینه پرداختند تا پیامدهای گوناگون اجتماعی ، اقتصادی ، امنیتی و فرهنگی را فهم و کنترل کنند. چهارچوب نظری:در این راستا نظریات گوناگون ساختاری-کارکردی، تضادگرا و کنش گرا هر یک منطبق با پارادایم فکری خویش به مساله ورود پیدا کردند و راه حل های گوناگونی ارائه دادند. بنیادگرایان بر برخورد ریشه ای با توزیع نابرابر فرصت ها ، هدف گرایان بر ساماندهی ، بهینه سازی و توانمندسازی و مساله گرایان بر نقش مدیران شهری تاکید کردند .روش : این پژوهش منطبق با استراتژی کیفی و با تکنیک مرور سیستماتیک انجام شده است . برای انجام پژوهش تمامی پژوهش هایی که طی سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۲ در زمینه حاشیه نشینی در ایران انجام شده اند و در نشریات مقالات علمی-پژوهشی معتبر در حوزه علم جامعه شناسی و برنامه ریزی شهری انتشار یافته اند مورد بررسی قرار گرفته اند و در نهایت ۴۸ پژوهش حائز شرایط شناخته شد.یافته ها: پس از مرور کامل پژوهش های منتخب ، پنج دسته شامل علل ، پیامدها ، بررسی چندمتغیری حاشیه نشینی ، توصیف حاشیه نشینی از نگاه حاشیه نشینان و بیان ویژگی های حاشیه نشینی شناسایی شد و بالغ بر ۸۰ یافته در پنج جدول به نمایش درآمد . نتیجه گیری : استتفاده از یافته های پژوهشی در زمینه مدیریت شهری ، چشم اندازی تحول آفرین در زمینه مدیریت مساله پیچیده در اختیار پژوهشگران و مدیران شهری قرار میدهد و میتوانند در زمینه های گوناگونی به ویژه منطبق با روش های فرصت –تهدید و روش های کیفی گرا توسعه یابند .

کلیدواژه ها:

حاشیه نشینی ، مرور سیستماتیک ، شهرنشینی