بازآفرینی محلات حاشیه شهر با رویکرد شهرسازی تاکتیکال (نمونه موردی محله رسالت مشهد)

روند رو به رشد جمعیت و شهرنشینی و بروز مشکلات متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از یک سو و ناکارآمد بودن شیوه های مدیریت شهری در غالب اجرای پروژه های کم بازده و بلند مدت از سوی دیگر، در سال های اخیر، سبب عدم رضایت شهروندان شده است.بازآفرینی همه جانبه محلات حاشیه شهر به دلیل راهبردهای از بالا به پایین و مشارکت صوری محقق نشده است. امروزه بر همگان آشکار است که محیط زندگی ، کالبد و عوامل فیزیکی می توانند تاثیر بسزایی در روح حاکم بر شهر،روحیه شهروندی ،کیفیت شهر و به تبع آن کیفیت سطح زندگی داشته باشند.در سال های اخیر اکثر کشورهای جهان تغییر نگرشی به سمت پروژه های کوچک مقیاس داشته اند و تجارب انها نشان داده است که اقدامات کوچک مقیاس می توانند با صرف هزینه های کم و در مدت زمان کوتاه، نقشی قدرتمند و تاثیرگذار بر کیفیت زندگی در شهرها داشته باشند.از این رو پژوهش حاضر با هدف بازافرینی محلات حاشیه شهر با رویکرد شهرسازی تاکتیکال درصدد است ملاحظات این رویکرد را در مقیاس خرد بر محله رسالت در منطقه ۳ شهرداری مشهد مورد بررسی قرار دهد پژوهش موردنظر با توجه به نوع تحقیق، از نوع تحقیقات همبستگی و توصیفی می باشد و برای گردآوری اطلاعات و داده ها از مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی از نوع برداشت میدانی و پرسشنامه همراه با مصاحبه و مستند سازی استفاده شده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های فریدمن، کندال و ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن برای شناسایی رابطه معناداری، و برای دستیابی به راهبردها از مدل SWOT و QSPM استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین و کسبه محله رسالت می باشد که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم ۳۷۸ پرسشنامه دست پیدا نمودیم .ملاحظات این نتایج نشان می دهد فضاهای عمومی سرزنده و قابل دسترسی،ابزارهای نیازسنجی مشارکتی و اقدامات کوچک مقیاس و محلی، کم هزینه و کوتاه مدت از مهم ترین مولفه های تاثیرگذار بر شهرسازی تاکتیکال می باشد.همچنین از مهم ترین راهبردهای استخراج شده در بازآفرینی محلات حاشیه شهر به واسطه شهرسازی تاکتیکال را می توان ارتقاء سرزندگی و ارتقاء اقدامات کوچک مقیاس، محلی و کم هزینه و کوتاه مدت، بهبود بهره برداری از استعدادهای محلی اشاره نمود.به طورکلی، نتایج تحلیل ها، نشانگر این موضوع می باشد که رویکرد شهرسازی تاکتیکال موجب بازآفرینی محلات حاشیه شهر می شود و معضلات و مشکلات ساکنین محلات حاشیه شهر را با رویکردهای نوین، کم هزینه، خرد مقیاس و با مشارکت ساکنین محله رفع می نماید.

کلیدواژه ها:

شهرسازی تاکتیکال ، شهرسازی مشارکتی ، بازآفرینی ، مداخلات کوچک مقیاس ، محله رسالت مشهد