مفهوم شناسی در مفاهیم دینی با رویکرد روان شناختی: مراحل و شیوه اجرا

مفهوم شناسی از حیطه های مهم و بنیادین برای علوم مختلف از جمله روان شناسی محسوب می شود. بازشناسی مفاهیم روان شناختی در متون دینی اسلام نیز یکی از این عرصه ها است که سنگ بنای پژوهش های روان شناسی اسلامی را تشکیل می دهد. هدف اصلی این مقاله ترسیم مراحل و شیوه اجرای پژوهش هایی است که به منظور استنباط، طبقه بندی و تحلیل مولفه های مفاهیم روان شناختی به کاررفته در منابع دینی فراهم می شوند. برای این هدف، مفاهیم کلیدی در فرآیند مفهوم شناسی توصیف و تبیین شدند. فرآیند مفهوم شناسی در سه مرحله جمع آوری مولفه های مفهومی، تجزیه و تحلیل مولفه های مفهومی و طبقه بندی تحلیل مولفه ها در ابعاد روان شناختی توصیف و تبیین شد. استنباط و جمع آوری مولفه های مفهومی بر اساس دو گونه از عناصر معنایی و عناصر تحقق مفهوم در ادبیات دینی بررسی شد. به عنوان شیوه تجزیه و تحلیل داده ها در فرآیند مفهوم شناسی، سه اقدام مرکزی سازی، نمایش و بررسی روایی محتوایی مولفه ها انجام شد. در نهایت، طبقه بندی مولفه ها در ابعاد جهت گیری ها، ویژگی های رفتاری، تجربه های درونی و کارکردهای روان شناختی به عنوان تجزیه و تحلیل دوم داده های مفهوم پژوهی تشریح شد.

کلیدواژه ها:

مفهوم شناسی ، مولفه های مفهومی ، روایی محتوا ، ابعاد روان شناختی ، متون دینی