بررسی تطبیقی علل رشد تجارت ری – اصفهان در دوره آل بویه

عرصه اقتصادی به عنوان یکی از مقوله های مهم هر تمدن و سرزمینی همواره مورد توجه و بررسی محققین حوزه های گوناگون مانند تاریخ قرار داشته است. در این راستا بررسی وضعیت اقتصادی اگر با نگاهی تطبیقی و مبتنی بر تاریخ محلی صورت گیرد، امکان کنکاش و شناسائی علل رشد و افول اقتصاد در عرصه های مختلفی چون تجارت بیشتر فراهم می گردد. در چنین شرایطی لازم به ذکر است که دو منطقه ری و اصفهان به واسطه موقعیت جغرافیایی – راهبردی از همان قرون اولیه کانون تحولات گوناگون قرار داشته و عرصه اقتصادی آنان، خاصه در دوره حاکمیت آل بویه که برای مدت زمانی طولانی موقعیت پایتختی یافتند، تحت تاثیر عوامل مختلف دچار رشد گردید. در این راستا تلاش شد که با روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به این پرسش پاسخ دهد که علل رشد تجارت ری و اصفهان چه شباهت ها و تفاوت هایی داشته اند؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که جدا از عامل مشترک موقعیت جغرافیایی هر دو منطقه که محل رفت و آمد کاروان ها بود، عواملی چون تقویت شبکه های آب رسانی در ری و ساخت مخازنی برای نگه داری محصولات تجاری، تغییر مسیر تجارت بازرگانان بنابر مصلحت زمانه، امنیت بخشیدن به جاده، توجه به رونق بازار، تقویت وسایل حمل و نقل (به طور خاص در اصفهان) موجب عظمت و ثروت، رونق بازار و افزایش حجم محصولات تجاری (مشترک در هر دو منطقه) و فعالیت تاجران و رونق کاروانسرا (به صورت خاص در اصفهان) بوده است.

کلیدواژه ها:

ری ، اصفهان ، اوضاع اقتصادی ، آل بویه