بررسی تغییرات فراوانی بارش های با شدت کم و رابطه آن با روند بارش و شاخص بارش استاندارد (SPI) در استان کردستان

تغییر در شدت و فراوانی بارش­های مناطق کشاورزی یکی از پیامد­های مهم تغییر اقلیم است. افزایش تعداد بارش های با شدت کمتر از پنج میلی متر در روز نمی­تواند نقش موثری در تامین نیاز آبی کشاورزی دیم ایفا کند و ممکن است برنامه­ریزی در این مناطق را با خطا مواجه کند. هدف اصلی در این مطالعه بررسی تغییرات بارش­های با شدت کم و ارتباط آن­ با روند بارش و خشکسالی استان کردستان، به عنوان یکی از مناطق مهم کشاورزی دیم در ایران است. بدین منظور از داده­های روزانه بارش سی ساله چهار ایستگاه سینوپتیک سنندج، بیجار، قروه و سقز استفاده شد. بعد از آزمون همگنی و روندیابی، روند پارامترهای بارش فصلی و سالانه و شاخص بارش استاندارد (SPI) محاسبه گردیدند. سپس داده­های بارش به دو گروه با شدت کمتر و بیشتر از پنج میلی متر در روز تفکیک و روند فراوانی هر گروه محاسبه شد. نتایج، نشان­دهنده روند کاهشی بارش و افزایشی خشکسالی در هر چهار ایستگاه بودند. کاهش شدت بارش نقش اصلی در روند نزولی بارش همه ایستگا­ها داشته است. روند کاهشی بارش­های با شدت متوسط تا زیاد در فصل بهار  و زمستان مشاهده شد که برای کشاورزی دیم بسیار پر اهمیت می­باشد. علاوه بر این، تعداد بارش­های با شدت کمتر از پنج میلی متر در ایستگاه­های سنندج و قروه افزایش داشته است. شدت خشکسالی در این دو ایستگاه نیز بیشتر از سایرین بود. به عبارت دیگر، افزایش شدت خشکسالی و کاهش شدت­های بارش با هم رابطه مستقیم داشته­اند. این نتایج اهمیت بررسی دقیق­تر پارامترهای بارش در برنامه­ریزی کارآمد کشاورزی دیم را نشان می­دهند.

کلیدواژه ها:

روند بارش ، شدت بارش ، استان کردستان