بازخوانی حکمت ۱۴۱ نهج البلاغه در ارتباط با ضرورت دینی ازدیاد نسل

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 48

نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PZK-12-2_002

تاریخ نمایه سازی: 16 مهر 1403

چکیده مقاله:

آموزه های نهج البلاغه که یکی از منابع حدیثی معتبر است جایگاه ارزنده ای در میان شیعیان دارد و چون پیروان مذهب امامیه قائل به عصمت گوینده آن یعنی، امام علی (ع) هستند، ضروری است تا روایات موجود در این کتاب از نظر سندی، متنی و کیفیت صدور ارزیابی شود. حدیث «قله العیال احد الیسارین» که سیدرضی آن را در شمار حکمت ۱۴۱ نهج البلاغه ذکر نموده است از جمله گفتارهای چالش برانگیز در ارتباط با مسئله فرزندآوری است که امروزه برداشت های متفاوتی از آن ارائه می شود. نیاز جامعه اسلامی به ازدیاد نسل بر اهمیت بررسی محتوای این روایت افزوده است. براین اساس، پژوهش حاضر به روش تحلیلی- اسنادی و با هدف بازخوانی حکمت ۱۴۱ نهج البلاغه برای کشف مراد اصلی گوینده این کلام در ارتباط با ازدیاد نسل انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد که هیچگونه ترغیب مخاطب به کاهش تعداد اولاد در روایت فوق وجود ندارد. براساس ادله ای همچون همخوانی کلام امام علی(ع) در این خطبه با منطق و همسویی آن با تجربیات و داده های عقلی، می توان دریافت که سخن آن حضرت فقط ناظر به حقیقتی خارجی بیان شده است و نمی توان آن را در مقام نفی مطلوبیت فرزندآوری دانست. آموزه های قرآنی، روایی، فقهی، روان شناختی و همچنین سیره اهل بیت(ع) نیز بر مفاهیمی مطابق با اهمیت فرزندآوری و تداوم نسل بشر از طریق توالد و تربیت اولاد شایسته ای که زمینه ساز رشد و پیشرفت جامعه باشد، دلالت دارد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محسن رفعت

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه حضرت معصومه(س) قم، ایران.

زهره کاشانی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم حدیث گرایش نهج البلاغه، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران. (نویسنده مسئول)

زهرا دولتی

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم حدیث گرایش نهج البلاغه، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم (۱۳۷۶). مترجم: الهی­قمشه­ای، مهدی. تهران: بنیاد نشر ...
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبه الله (۱۴۰۴ه.ق). شرح نهج ...
  • ابن حیون، نعمان بن محمدمغربی (۱۳۸۵). دعائم الاسلام. قم: موسسه ...
  • ابن­خلدون، عبدالرحمن­بن محمد (۱۴۰۸ه.ق). تاریخ ابن­خلدون. بیروت: دارالفک ...
  • ابن سیده، علی بن اسماعیل (۱۴۲۱ه.ق). المحکم و المحیط الاعظم. ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۳۶۳). تحف العقول عن ...
  • ابن فارس، احمد (۱۴۰۴ه.ق). معجم مقاییس اللغه. قم: مکتب الاعلام ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم (۱۴۱۴ه.ق). لسان العرب. بیروت: دار ...
  • ابن میثم، میثم بن علی (۱۳۷۵). شرح نهج البلاغه. مترجم: ...
  • اردبیلی، محمد بن علی (۱۴۰۳ه.ق). جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات ...
  • ازهری، محمد بن احمد (۱۴۲۱ه.ق). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء ...
  • آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (۱۴۰۳ه.ق). الذریعه الی تصانیف الشیعه. بیروت: دار ...
  • پاینده، ابوالقاسم (۱۳۸۲). نهج الفصاحه. تهران: دنیای دانش. ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد (۱۴۱۰ه.ق). غررالحکم و دررالکلم. قم: ...
  • ثمنی، لیلا.، فتاحی، سیدمحسن.، و شاکری گلپایگانی، طوبی (۱۳۹۷). بررسی ...
  • جاحظ، عمرو بن بحر (۲۰۰۲). البیان و التبیین. بیروت: دار ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۴۰۴ه.ق). تاج اللغه و صحاح العربیه. ...
  • حرعاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ه.ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل ...
  • حسینی ، عبدالزهرا (۱۴۰۹ه.ق). مصادر نهج البلاغه و اسانیده. بیروت: ...
  • حسینی طهرانی، سید محمدحسین (۱۴۲۵ه.ق). رساله نکاحیه (کاهش جمعیت، ضربه ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۱ه.ق). خلاصه الاقوال (رجال العلامه الحلی). ...
  • حمیری، عبدالله بن جعفر (۱۴۱۳ه.ق). قرب الاسناد. قم: موسسه آل ...
  • خویی، سیدابوالقاسم (۱۳۶۹). معجم رجال الحدیث. قم: مرکز نشر آثار ...
  • دخیل، علی محمدعلی (۱۴۰۶ه.ق). شرح نهج البلاغه. بیروت: دار المرتضی. ...
  • دشتی، محمد (۱۳۷۹). نهج البلاغه. قم: مشهور. ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ه.ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: ...
  • راوندی کاشانی، فضل الله بن علی (بی تا). النوادر. قم: ...
  • زبیدی، محمد بن محمدمرتضی (۱۴۱۴ه.ق). تاج العروس من جواهرالقاموس. بیروت: ...
  • سقای بی ریا، محمدجواد (۱۴۰۱ه.ق). دیدگاه جمعیتی اسلام و اهداف ...
  • سلطان محمدی، حسین.، و سلطان محمدی، فاطمه (۱۴۰۰). بررسی مبانی ...
  • شاهین، داریوش (۱۳۷۹). نهج البلاغه. تهران: جاویدان. ...
  • شبیری زنجانی، سیدموسی (۱۴۱۹ه.ق). کتاب نکاح. قم: رای پرداز. ...
  • شریف الرضی، محمد بن حسین (۱۴۱۹ه.ق). نهج البلاغه. قم: دار ...
  • صاحب، اسماعیل بن عباد (۱۴۱۴ه.ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله (۱۴۱۷ه.ق). جامع الاحکام. قم: انتشارات حضرت ...
  • صدر، سیدمحمدباقر (۱۳۷۵). اقتصادنا. قم: مکتب العالم الاسلامی. ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۳۶۲). الخصال. جامعه مدرسین. ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۳۷۶). الامالی. تهران: کتابچی. ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۳۷۸). عیون اخبار الرضا (ع). تهران: ...
  • صدوق، محمد بن علی (۱۴۱۳ه.ق). من لایحضره الفقیه. قم: دفتر ...
  • صولی، ابوبکر محمد بن یحیی (۱۳۴۱). ادب الکتاب. بغداد: المکتبه ...
  • طبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد (بی تا). المعجم الکبیر. قاهره: ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (۱۳۸۱). الرجال. نجف: حیدریه. ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه. ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (۱۴۰۷ه.ق). الخلاف. قم: دفتر انتشارات ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (بی تا). الفهرست. نجف: المکتبه ...
  • عاملی جبعی(شهید ثانی)، زین الدین بن علی (۱۴۱۰ه.ق). الروضه البهیه ...
  • عاملی(شهید اول)، محمد بن مکی (۱۴۱۰ه.ق). اللمعه الدمشقیه فی فقه ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ه.ق). کتاب العین. قم: هجرت. ...
  • قرائتی، محسن (۱۳۸۳). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس هایی ...
  • قمی، شیخ عباس (۱۳۷۶). شرح حکم نهج البلاغه. تهران: بنیاد ...
  • قمی، شیخ عباس (۱۴۳۲ه.ق). منتهی الآمال فی تواریخ النبی و ...
  • کاشانی، فتح الله بن شکرالله (بی تا). تنبیه الغافلین و ...
  • کشی، محمد بن عمر (۱۳۴۸). اختیار معرفه الرجال (رجال الکشی). ...
  • کیدری، قطب الدین محمد بن حسین (۱۴۱۶ه.ق). اصباح الشیعه بمصباح ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ه.ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ...
  • گروه نویسندگان (۱۳۸۸). تقویت نظام خانواده و آسیب شناسی آن. ...
  • مازندرانی حائری، محمد بن اسماعیل (۱۴۱۶ه.ق). منتهی المقال فی احوال ...
  • متقی هندی، علاءالدین علی بن حسام الدین (۱۴۰۱ه.ق). کنز العمال. ...
  • مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (۱۴۰۳ه.ق). بحارالانوار. بیروت: دار احیاء التراث ...
  • مسعودی، عبدالهادی (بی تا). روش فهم حدیث. بی جا: سمت. ...
  • مفید، محمد بن محمد بن نعمان (۱۴۱۳ه.ق). المقنعه. قم: کنگره ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۵). پیام امام امیرالمومنین (ع). تهران: دار ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۸ه.ق). احکام بانوان. قم: مدرسه امام علی ...
  • منتظری، حسینعلی (بی تا). رساله استفتائات. قم: بی نا. ...
  • موسوی، عباسعلی (۱۴۱۸ه.ق). شرح نهج البلاغه. بیروت: دار الرسول الاکرم ...
  • میرزایی، علی اکبر (۱۳۸۸). نهج البلاغه. قم: عصر غیبت. ...
  • نجاشی، احمد بن علی (۱۴۰۷ه.ق). رجال النجاشی. قم: جامعه مدرسین. ...
  • نفیسی، شادی (۱۳۸۰). معیارهای نقد متن در ارزیابی حدیث. نشریه ...
  • نمایش کامل مراجع