بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی بااثرپذیری از عوارض زیست محیطی

زمینه و هدف: تسریع در رشد اقتصادی، افزایش تقاضا برای محصولات و دستیابی به تجارت جهانی؛ افزایش مصرف انرژی بخصوص سوخت های فسیلی و در نهایت انتشار گاز های گلخانه ای از جمله CO_۲ را که منشاء بسیاری از این آلودگی ها است، به دنبال دارد. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه غیرخطی آلودگی زیست محیطی و نابرابری توزیع درآمدی با اثرپذیری از عوارض زیست محیطی است.

روش بررسی: برای این منظور از مدل با رویکرد آستانه ای پانل (PSTR) بر اساس داده های سالانه کشورهای (D_۸) طی دوره ۲۰۲۱-۲۰۰۸ استفاده شد.در این مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR)، متغیر وابسته نابرابری توزیع درآمدی و متغیرهای توضیحی؛ مالیات مستقیم و غیرمستقیم، درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه انسانی، تولید ناخالص داخلی سرانه، شدت مصرف انرژی، تورم و اشتغال است،

یافته ها: نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل نشان از وجود رابطه مثبت متغیر نرخ تورم با شاخص نابرابری توزیع درآمدی را نشان می دهد و متغیرهای درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، سرمایه گذاری، سرمایه انسانی، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه و سطح اشتغال نیروی کار رابطه منفی با شاخص نابرابری توزیع درآمدی دارد. بطوریکه به ازای یک واحد افزایش در درآمد دولت از مالیات بر آلودگی زیست محیطی، نابرابری توزیع درآمد ۲۶/۰ واحد کاهش می یابد.

بحث و نتیجه گیری: رشد تولید از طریق نیاز به مواد اولیه و افزایش مصرف انرژی در بخش تولید و همچنین تولید بیشتر کالا و خدمات بر روی انتشار دی اکسید کربن تاثیر گذار است. بنابراین توجه به مسئله ثبات رشد تولید در کشورهای درحال توسعه باید جزء مسائلی قرار گیرد که بیشتر از هر موضوع دیگری مورد توجه مسئولان و مقامات دولتی باشد. هنگامی که نرخ رشد تولید به طرز محسوسی بالا می رود، فشار فزاینده ای بر منابع وارد می شود. در این راستا، تقاضا برای نیروی انسانی متخصص، نیاز به سرمایه و تجهیزات سرمایه ای و مصرف مواد خام و انرژی افزایش می یابد. چنان چه امکان بهره برداری بیش تر از هریک از منابع یاد شده به موازات رشد تولید مهیا نباشد، تولید با تنگنا روبرو می شود که می تواند منجر به افزایش نابرابری توزیع درآمد شود. در این شرایط سیاست های مالیاتی و مالیات محیط زیستی می توان بعنوان توازن کننده درآمد وارد عمل شود.

کلیدواژه ها:

عوارض زیست محیطی ، آلودگی زیست محیطی ، توزیع درآمد ، کشورهای D۸ ، مدل رویکرد آستانه ای پانل.