آسیب شناسی مراکز بهداشتی و درمانی از نظر پدافند غیر عامل: یک مطالعه مروری

زمینه و هدف: پدافند غیرعامل نوعی دفاع غیرنظامی است که با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات زیاد مالی به تجهیزات و تاسیسات حیاتی و حساس نظامی و غیرنظامی و همچنین تلفات زیاد انسانی جلوگیری نموده یا میزان این خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد. هدف از انجام این مطالعه شناسایی عوامل مهم در خصوص مکان یابی، معماری و آسیب­ شناسی مراکز بهداشتی و درمانی در شرایط بحران و کاهش خطرپذیری در مقابل انواع خطرات، تهدیدهای طبیعی، انسان ساخت و مشخص نمودن موارد مهم در ارتباط با رویکرد پدافند غیرعامل است .روش ها: در پژوهش حاضر، مقالات ایرانی و خارجی نمایه شده از پایگاه های اطلاعاتی PubMed ،CIVILICA ،Magiran ،SID و Google Scholar مورد بررسی قرار گرفت. ۵۰ مقاله بررسی شد که تحقیقات کمی و کیفی مربوط به ۱۷ سال اخیر (از ۲۰۰۶ تا ۲۰۲۳) به زبان های فارسی و انگلیسی را در برداشت. در نهایت تعداد ۳۹ مقاله مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: پدافند غیر عامل مجموعه اقدامات غیر مسلحانه ای می باشد که موجب کاهش آسیب ­پذیری در شرایط بحران می گردد. از مهمترین مراکز آسیب ­پذیر در شرایط بحران مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. یکی از ارکان پدافند غیرعامل به حداقل رساندن میزان آسیب ­پذیری این مراکز و افزایش دسترسی به آن­ها در شرایط بحران می باشد. حال اینکه مهمترین عامل بررسی رویکرد پدافند غیرعامل در ساخت و تجهیز مراکز درمانی مکان یابی اولیه آن­ها می باشد که محل استقرار این مراکز در ناحیه ­ای به دور از تمرکز جمعیت بوده و از لحاظ ایمنی سازه ای، تجهیزاتی و سایبری لازم است کاملا ایمن باشد. از طرفی دیگر تامین ایمنی انبارهای غذا و دارو در زمان بحران و غیر آن، یکی از مهمترین عوامل موثر در جهت کاهش آسیب­ پذیری مراکز بهداشتی درمانی به ­شمار می ­رود. افزایش سطح آگاهی مدیران و کارکنان مراکز بهداشتی-درمانی در خصوص پدافند غیر عامل می ­تواند یکی از مهمترین عوامل در کاهش آسیب­ پذیری این مراکز باشد.نتیجه گیری: مهمترین عوامل در جهت ایمنی مراکز بهداشتی-درمانی با رویکرد پدافند غیرعامل، پیشگیری از آسیب ­پذیری سازه­ای و موقعیت­ یابی مناسب آن­ها می باشد که بتواند در شرایط بحران دچار کمترین آسیب ­شده و بیشترین خدمات را ارائه دهد. از دیگر موارد حائز اهمیت در این خصوص، آموزش مدیران و کارکنان قبل از وقوع بحران و همچنین رعایت و ارتقای اصول پدافند غیرعامل در انبارهای غذایی و دارویی مراکز درمانی می باشد.

کلیدواژه ها:

پدافند غیرعامل ، مراکز درمانی ، حملات سایبری