ارزیابی روش های آماری و زمین آمار در تخمین تراز آب زیرزمینی آبخوان دشت نقده

مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی در گرو شناسایی، مدل سازی و پیش بینی تراز آب زیرزمینی در دشت ها جهت برنامه ریزی های بلندمدت و استفاده بهینه از یتانسیل های آبی موجود است، به منظور دستیابی به نقشه های پیوسته، یکپارچه و پیش بینی مقادیر نامعلوم، روش های درون یابی مورد استفاده قرار می گیرد. در این تحقیق، جهت تخمین تراز آب زیرزمینی آبخوان دشت نقده واقع در شمال غرب ایران، طی دوره آماری ۱۵ سال (۱۳۸۵-۱۴۰) از روش های درون بابی آماری کلاسیک (شامل؛ نزدیک ترین همسایه، میانگین متحرک، همسایگی طبیعی و مثلث بندی با میان یابی خطی)، روش های درون یابی قطعی (شامل؛ روش توان دهی عکس فاصله. توابع پایه شعاعی و چندجمله ای مکانی) و روش درون یابی زمین آماری (کریجینگ) استفاده شد. برای بررسی خطای هر روش میان بابی و انتخاب بهترین روش در تعیین تراز سطح ایستابی، از فن اعتبارسنجی متقابل استفاده شد. هم چنین جهت مقایسه آماری مدل ها از ضریب تعیین ((R(۲)، ریشه متوسط مربع خطا (RMSE) و میانگین قدرمطلق خطا (MAE) استفاده شد. نتایج تحلیل زمین آماری نشان داد تراز آب زیرزمینی از نوع متغیر ناحیه ای بوده و تناسب ساختار مکانی بالایی بین داده های تراز آب زیرزمینی وجود دارد و بهترین مدل نیم تغییرنمای تجربی، مدل گوسی با ضریب همبستگی ۰/۹۸۱ است. مطابق نتایج حاصل از اعتبارسنجی متقابل روش زمین آماری کریجینگ با بیشترین دقت و کمترین خطا، به عنوان مناسب ترین و روش های آماری کلاسیک با کمترین دقت و بیشترین خطا نامناسب ترین روش برای درون یابی سطح ایستابی آب زیرزمینی در دشت مورد مطالعه معرفی شدند.

کلیدواژه ها:

اعتبارسنجی ، متقابل ، دشت نقده ، کریجینگ ، نیم تغییرنما