مانایی فرهنگ ایرانی (با تکیه بر آثار خاقانی، نظامی، مجیرالدین بیلقانی، اثیر اخسیکتی و فلکی شروانی)

شعر فارسی در گذر از سده های طولانی، به مثابه منبعی معتبر، بازتاب دهنده ی بسیاری از موضوعات و مفاهیمفرهنگی و اجتماعی مردمان ایران زمین و همهی کسانی است که به زبان فارسی سخن گفته اند. بسا ملاحظات و نکات فراوانیدر موضوعات مختلف از قبیل باورهای دینی و آیینی مربوط به راه و رسم زندگی و شیوه ی اندیشیدن این مردمان که تنها درظرف شعر گنجانده و حفظ شده است. در این میانه، مفاهیم گوناگون ایرانی، یعنی عناصری که رنگ و ریشه ی ایرانی دارند وزاییده ی ذهن و ضمیر و زندگی ایرانیان اند، به گستردگی در شعر فارسی دوره ها و سبک های مختلف فرصت بروز و امکانانتقال یافته و در کارکردی تاریخی، یکپارچگی و انسجام فرهنگی و پیوندهای تاریخی و ملی این مردمان را درپی داشته است.آذربایجان، به عنوان یکی از مهمترین قطب های فرهنگی و ادبی ایران سهم بسزایی در حفظ وگسترش فرهنگ ایرانی داشته ودر این میان، نقش شاعران به ویژه در سده های پیشین، بیش از هرشخصیت دیگری بوده است؛ خاقانی، نظامی، فلکی، مجیر واثیر اخسیکتی از جمله این شاعراناند که در پژوهش حاضر، شعرشان از منظر حضور عناصر ایرانی، مورد بررسی و تحقیق قرارگرفته است. از ویژگی های سبک آذربایجانی، توجه به عناصر گوناگون فرهنگ ایرانی است. آداب و رسوم، اعتقادات، باورها،آیین ها، شخصیت های اسطورهای و تاریخی، مکان های تاریخی و جغرافیایی و آموزه های دینی و علمی ایرانی، از جمله ی اینعناصر و مضامین اند که در شعر این شاعران بازتاب دارند. بررسی های نشان می دهد که سهم شاعران شاخص سبک آذربایجانیدر کاربست عناصر فرهنگی ایرانی بسیار بالاست و روحیه ی ایران دوستی در شعر و اندیشه ی آنان به آشکاری قابل احساس وادراک است.

کلیدواژه ها:

شعر فارسی ، عناصر ایرانی ، خاقانی ، نظامی ، مجیر ، اثیر اخسیکتی ، فلکی شروانی