نگرش حکیمانه جوینی در تاریخ جهانگشا

جوینی به سال ۶۲۳ ه.ق در جوین زاده شد. از اوایل جوانی به کار های دیوانی اشتغال داشت. او نزدیک به پانزده سال دبیر خاصامیرارغون آقا حاکم مغول در شهرهای مختلف ایران,گرجستان وآسیای صغیر بود و چندباردر خدمت همین امیر به قراقورم پایتختمغول سفر کرد.عطاملک به هنگام آمدن هلاکو به ایران از دبیران خاص وی گردیدوسپس ازجانب هلاکووپسرانش حدودبیست وچهارسال حاکم عراق وسراسرعراق عرب شدودراواخرعمرگرفتارتوطنه مجدالملک یزدی شدودر چهارم ذی الحجه ۶۸۱ ه. ق در مغان یا اران درگذشت.هرچنددر اوایل قرن هفتم مغولان به ایران حمله کردندهاما آثار مخرب حمله نان هنوز در ادبیات مشهود نشده بود و سبک این دورههمان سبک نثر فنی است . کتاب تاریخ جهانگشا تاریخ معتبری است که با نثری فنی زیبایی نوشته شده است.این کتاب را می تواننخستین کتابی دانست که لغات مغولی را دشادوش لغات فارسی و عربی به کار برده است. بعد از بررسی سطح فکری تاریخ جهانگشا معلوم شد قضا و قدر در تاریخ جایگاه ویژه ای دارد و جوینی به جبر معتقد است، بررسی موارد نشان داد که او بیشتر به نکوهش مغولان پرداخته تا مدح آنان، لعن و نفرین اسماعیلیان و قرمطیان بسامد بالایی در تاریخ جهانگشا دارد شاید دلیل این امر آن است که نویسنده قصد داشته هواداری خود را نسبت به مغولان نشان دهد یا ممکن است علت دیگر آن شافعی بودن وی باشد.

کلیدواژه ها:

تاریخ جهانگشا ، عطاملک جوینی ، سبک (سطح) فکری ، مغول