عوامل موثر بر رشد اقتصادی استان های ایران: نقش مخارج دولت، نابرابری درآمدی و پرداخت های اعطایی دولتی

این پژوهش عوامل موثر بر رشد اقتصادی را با تاکید بر نقش دولت های محلی و نابرابری درآمد در استان های ایران طی سال های ۱۳۸۵ تا ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار می دهد. در این راستا یک مدل اقتصادسنجی داده های پانل پویا برای بررسی اثر موجودی سرمایه استان، درآمدهای استان از محل مالیات و پرداخت های اعطایی بین دولتی، مخارج دولت و نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی استان تصریح شد. نتایج حاصل از تخمین مدل برآوردی حاکی از آن است که درآمدهای استان از محل مالیات و گرانت اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی استان ها دارد و نابرابری درآمدی در استان ها اثر منفی و معنی داری بر رشد اقتصادی می گذارد. سایر یافته ها نشان می دهد که وقفه تولید ناخالص داخلی و موجودی سرمایه اثر مثبت و معنی داری بر رشد اقتصادی استان ها دارد. پرداخت های اعطایی تخصیص یافته، منابع در دسترس مقامات محلی را برای اجرای فعالیت های مولد اقتصادی افزایش می دهد که در نتیجه آن تولید تحت تاثیر قرار می گیرد. یافته های پژوهش از نقطه نظر سیاست گذاری به چند دلیل دارای اهمیت است. اولا: مخارج و درآمدهای استانی که انعکاسی از سیاست های مالی هستند بر رشد اقتصادی منطقه ای اثرگذارند که بر این اساس استقلال مالی استان ها و راهبردهای دولت های محلی در امور مالی در مجموع می تواند بر بهبود تخصیص منابع و رشد اقتصادی منطقه ای اثر مثبت داشته باشد. ثانیا: نابرابری درآمدی که انعکاسی از عملکرد سیاست های توزیعی دولت است، رشد اقتصادی استان ها را تحت تاثیر قرار می دهد که بدین ترتیب کاهش نابرابری ها در نواحی مختلف به تسریع رشد اقتصادی منطقه ای و در نتیجه رشد ملی کمک خواهد کرد. ثالثا: وجود مکانیزمی جهت تخصیص بخشی از درآمد حاصل از منابع طبیعی به استان ها از کانال های اثرات درآمدی و تخصیصی بر عملکرد اقتصادی منطقه ای اثر مثبت دارد.

کلیدواژه ها:

رشد اقتصادی ، مخارج دولت ، نابرابری درآمدی ، مالیات ، پرداخت های اعطایی بین دولتی