تحلیل ساختاری روایت حر در آتشکده نیر تبریزی براساس الگوی تودوروف و پراپ

میرزا محمدتقی حجت الاسلام متخلص به نیر تبریزی (۱۲۴۸-۱۳۱۲ه ق/۱۲۰۶-۱۲۷۰ ه ش) شاعر و مرثیه سرای قرن سیزدهم هحری قمری است. یکی از آثار او، مثنوی آتشکده است که در آن، به روایت واقعه عاشورا پرداخته است. در این مقاله. نگارنده به بررسی یکی از سروده های موجود در این منظومه از منظر نقد ساختاری پرداخته است. به این منظوره ساختار شعر، ساختار روایت، ساختار محتوایی، تصویرپردازی، چگونگی گفت وگوها، شخصیت پردازی و دسته بندی شخصیت ها برا ساس نظریه پراپ، همچنین پی رفت ها و سیر روایی آنها براساس نظر تودوروف، بار دلالتی واژگان، ساخت موسیقایی شعر و نقش واج ها، عنا صر سازنده شعر و صنایع ادبی به کار رفته را مورد بررسی قرار داده ایم. توصیف دقیق حالات درونی با بهره گیری از شیوه تک گوبی درو نی، استفاده از عنصر گفت وگو استفاده فراوان از صنایع بیانی نظیر تکرار، تلمیح، هم حروفی و.. از ویژگی های شعر نیر در ابیات موردبررسی هستند. براساس نتایج در این روایت، گره گشایی های مختلف و نقطه اوج های متعدده هیجان و کشش داستانی را به حد اعلی رسانده اند. موسیقی شعر، بررسی موردی صنایع بیانی مورد استفاده تو صیفات و تصاویر و... در شعر نیر تبریزی می توانند خود. مو ضوع پژوهش هایی جداگانه و مفصل باشند.

کلیدواژه ها:

مثنوی آتشکده ، نیرتبریزی ، ساختار ، روایت ، تودوروف ، پراپ