دوستی در عرف عرفان

در عرفان دو راه مشخص برای رسیدن به خدا مطرح می شود؛ یکی این که فرد بدون واسطه و خود به تنهایی به خدا برسد. دیگر این که از طریق یک عارف کامل به این هدف رهنمون شود. طریق اول طریقی بس دشوار و اکثرا غیرممکن است ، اما راه دوم یکی از ممکن ترین و آسانترین طرق الی االله است . بنابراین در مسیر سیر و سلوک گفته می شود: »الرفیق ثم الطریق .« یعنی برای حرکت در این مسیر ابتدا کسی را پیدا کن که یا انسانی کامل باشد یا در این راه از شما کامل تر باشد و سپس در راه قدم بگذار تا طعمه شیطان نشوی و از خطر های راه در امان باشی . البته مصداق اتم این سخن : »الرفیق ثم الطریق « که رفیق عرفانی را واجب ترین مقدمه سیر و سلوک می داند، همان دوستی با امام است . حال اگر رابطه و دوستی مستقیم با انسان کامل مقدور نبود، باز هم این راه را نباید به تنهایی طی کرد، همچنان که حتی در امور دنیوی هم هیچ کار با ارزش و خلاقی را نمی توان بدون همراه و بدون راهنمایی کسی به سرانجام رساند. بنابراین اگر سالک ، کسی را پیدا کرد که از جهت ایمانی و لو چند قدمی از او جلوتر و مخلص تر بود، باید از او متابعت کند تا پیرو نفس خود نباشد. معنا و مراد از »رفیق « در کلام »الرفیق ثم الطریق « همین مطلب است و اهمیت آن برای اهل عرفان و سلوک آشکار است ؟

کلیدواژه ها:

عارف ، صحبت ، تسامح ، عفو ، مرید