عرصه های پژوهشی مستشرقان در حدیث شیعه

مطالعات و تحقیقات حدیثی خاورشناسان دامنه وسیعی دارد. نگاشته های آنان در این محدوده حجم بسیاری از کتابخانه های تخصصی حدیث را در خود جایداده است . این موضوع با پیروزی انقلاب اسلامی ایران رشد چشمگیری پیدا کرد و هم زمان در کنار مراجعه به منابع حدیثی اهل سنت ، تحلیل و کاوش حدیث شیعه به طور خاص در دستور کار شرقشناسان قرار گرفت ، معیار این پژوهش ها از صدها مقاله ، رساله و کتاب فراتر رفته و گستردگی آن کم وبیش همه ی اقسام شاخه های حدیث پژوهی در شیعه را شامل می شود. ازاین رو می توان گفت میراث حدیثی مسلمین ، دیربازی است که ازجمله محورهای مهم مطالعات مستشرقان در گرایش اسلام شناسی قرارگرفته است . حال دراین بین سوالی که مطرح می شود این است که مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه به چندطبقه دسته بندی می شوند؟ از بررسی پژوهش های حدیثی خاورشناسان چنین برمی آید که آنها مطالعات خود در این زمینه را به پنج طبقه »کلیات حدیث «، »تاریخ حدیث «، »فقه الحدیث «، »منابع حدیث « و »مطالعات رجالی و سندی حدیث « تقسیم بندی کرده اند. همچنین درنتیجه این پژوهش آشکار گردید که مستشرقان در مطالعات خویش از تمامی منابع موثق و راهگشای شیعی بهره نبرده اند بلکه بیشتر مطالب خود را وامدار منابع جانب دارانه اهل سنت هستند و همین مطلب باعث شده که بنیه نص در حدیث شیعه را تخریب کنند یعنی اگر نگوییم که مستشرقان اهداف آنها از این بحث ها غرضورزی و تخریب بوده حداقل کاری که می کنند تردید افکنی در روایات شیعه است ؛ بنابراین نوشتار پیش رو بر آن است تا با کاوش و مراجعه به آثار مکتوب در این زمینه پنج دسته از مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه را موردبررسی قرار دهد.

کلیدواژه ها:

حدیث شیعه ، خاورشناس ، کلیات حدیث ، فقه الحدیث ، مستشرق