تبیین و تشریح اصول و قواعد آیین دادرسی کیفری و قوانین موضوعه کیفری پیرامون الزامات تفهیم اتهام در ایران و اتحادیه اروپا

یکی از ابعاد مبهم اصول و قواعد آیین دادرسی کیفری و قوانین موضوعه کیفری ، مقوله تفویض اختیار و تکلیف بر ضابط دادگستریبه تفهیم اتهام به مرتکب جرم مشهود است که این موضوع ضرورت ابعاد مبنایی این تفویض که افزون بر اینه که دارای ضمانتاجرایی بوده، از حقوق ضروری و بنیادین متهم بشمار می رود که در صورت عدم رعایت جوانب حقوقی آن، به راحتی موجباتتخدیش حقوق متهم را فراهم می نماید که این مقوله در تضاد با دادرسی عادلانه است. این نوشتار درصدد پاسخ به این پرسشمهم است که رویه دیوان اروپایی حقوق بشر در مقوله تفهیم اتهام به متهم در مقایسه با حقوق کیفری ایران چگونه است؟ و بدینپاسخ دست یافته است که هرچند تفهیم اتهام و ویژگی ها و نتایج آن در چند ماده به ویژه مواد ۵ و ۶ کنوانسیون شناسایی و تضمینشدند، این دیوان اروپایی حقوق بشر است که به صورت رویه ای اقدام به تبیین و تفسیر این حق و اجزای آن و تعیین قلمرو و تکالیفدولت ها و نظام های قضایی کشورهای عضو در قبال این حق اساسی می نماید. همچنین از منظر تطبیقی با توجه به گستره رویهقضایی دیوان و آرای صادره، حقوق کیفری ایران نیازمند بیان تفصیلی تر از مفهوم و قلمرو حق تفهیم اتهام بهمثابه نقطه آغاز تعقیبکیفری و نیز پیش بینی تضمین های قوی تری برای رعایت این حق است.

کلیدواژه ها:

آیین دادرسی کیفری ، دیوان اروپایی حقوق بشر ، قوانین موضوعه کیفری