شروط معتبر پس از انحلال عقد در حقوق ایران

در هر تعهدی آنچه که مورد نظر می باشد، اجرای عین تعهد می باشد. هدف طرفین از انعقاد تعهدات به دست آوردن عوض می باشد. تعهدات بلااجرا، بلااثر واقامه دعوی جهت رسیدن به آنچه مورد قصد بوده است ، مورد نظر اجتماع و طرفین نمی باشد. بررسی مستقل و کامل کلیه موارد و موانع اجرای تعهدات به صورت منظم ضروری به نظر می رسد و نتیجه آن می تواند بازبینی در برخی قوانین باشد که در روند تعهدات و اجرای عین تعهد خلل ایجاد می نمایند و هدف قوانین که عدالت و نظم در اجتماع و روابط طرفین می باشد را دست یابد. اسباب انحلال قرارداد چندان فراوان است که اگر در یک مجموعه جمع شوند در نخستین نگاه لزوم قراردادها را بی اعتبار نشان می دهد.با وجود این ،شمار عنوان ها از اعتبار اصل نمی کاهد ونیروی الزام آور عقد را متزلزل نمی کند و به طور کلی انحلال قرارداد را به اعتبار سهمی که اراده طرفین در آن دخالت دارد مسئله اساسی این پژوهش آن است که تعهداتی که طرفین قرارداد در قالب شرط در مقابل یکدیگر بر عهده گرفته اند پس از انحلال عقد چه وضعیتی دارند؟ و چنانچه مشروط علیه شرط را اجرا کرده باشد، پس از انحلال عقد می تواند عوض شرط را دریافت کند؟ به طور کلی می توان گغت شروط با از میان رفتن عقد اصلی از بین می روند مگر در موارد استثنایی و برگشت عوضین به هریک از طرفین قراردادصرفا در عقود معاوضی امکان پذیر است . در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و تطبیقی و با استفاده از اطلاعات اسنادی ،مصادیق ، مبانی و ارکان این شروطمستقلا معتبر مورد بررسی قرار گرفته است که در نتیجه بر مبنای قانونی ، ارادی و همچنین عرفی ، با رعایت شرایط اساسی صحت ، برخی شروط مثل محرمانه داشتن اطلاعات، خود قراردادی مستقل هستند و حتی اگر قرارداد اصلی منعقد نشود نیز این دسته از شروط برطرفها لازم الاتباع هستند. برخی دیگر از شروط مثل نحوه استرداد عوضین ، قرارداد مستقلی هستند که برای اعتبار و حاکمیت برطرفها بعد از انحلال یا بطلان قرارداد اصلی منعقد می شوند؛ این دسته از شروط با انحلال یا بطلان عقد اصلی الزامآور می گردند. برخی دیگر مثل شروط حل وفصل اختلافات همواره با بقای قراردادیا انحلال و بطلان آن، مستقلا برطرفها حاکم هستند.

کلیدواژه ها:

عقد ، قرارداد ، انحلال ، بطلان ، شرط ، شروط معتبر ، انحلال عقد.