بررسی علل و عوامل قتل شیخ فضل الله نوری

بی تردید انقلاب مشروطه یکی از حساس و مهم ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران به شمار می رود که با مطالعه آن می توان به تحلیل ریشه های انقلاب اسلامی و چالش های کنونی آن پرداخت . اختلاف میان علما و روحانیون به عنوان نیروهای درگیر با موضوع مشروطه به بحران اساسی منجر شد. اندیشه شیخ فضل االله نوری در مواجهه با مشروطیت را می توان در سه مرحله عنوان نمود: مرحله اول، شیخ فضل االله مشروطه خواه است و با مرحوم بهبهانی و طباطبایی در مهاجرت صغری و کبری شرکت کرد؛ مرحله دوم، ایشان به طرح مشروطه مشروعه می پردازد. این مسئله زمانی است که وی متوجه میشود عدهای با شعار مشروطه خواهی ، در پی مشروطه سکولار هستند. آنان با طرح جدایی دین از سیاست ، دخالت دین را در عرصه سیاست نفی می کردند. در مرحله سوم، شیخ فضل االله مخالف مشروطه است . این در زمانی است که به نظر می رسد او از برقراری مشروطه مشروعه ناامید شده و ازاین رو با مشروطه سکولار مخالفت می کند. شیخ فضل االله نوری از روحانیون برجسته ای بود که مشروعه را به مشروطه افزود و با مخالفت هایی مواجه شد. حتی به نشانه اعتراض، وی به حرم حضرت عبدالعظیم مهاجرت کرد و با سخنرانی ها و انتشار لوایح ، درصدد برملا ساختن مقاصد برخی مشروطه خواهانی که مشروطه بدون تعهد به اسلام را دنبال می کردند برآمد. سرانجام، اختلاف میان مهم ترین نیروی فعال آن روز یعنی مرجعیت و روحانیت که نتیجه تفرقه افکنی توسط بیگانگان بود، عامل اصلی ترور شیخ فضل االله نوری و اعدام ایشان شد.

کلیدواژه ها:

انقلاب مشروطه ، انقلاب اسلامی ، شیخ فضل االله نوری ، مشروطه مشروعه .