زمینه های سیاسی در شکل گیری انقلاب اسلامی

این مقاله به زمینه های جریان های سیاسی موثر در شکل گیری انقلاب اسلامی می پردازد، که در واقع یکی از عوامل دراز مدت بر وقوع انقلاب اسلامی است ،وتلاش می کند که به فعالیت ها و نگرش های فکری جریانات سیاسی که در شکل گیری انقلاب اسلامی موثر بودند و همچنین روند تاثیر این جریانات بر شکل گیری انقلاب اسلامی بپردازد.برای توصیف این امر مهم به جریانات دهه ۴۰و۵۰تاکید شده است و با دسته بندی هر یک از این جریانات تحولات هر کدام از این دسته ها را مورد واکاوی قرار داده است .بعد از کودتای ۲۸مرداد و تولد استبداد نوین در حکومت پهلوی غالب جریانات سیاسی با جو اختناق موجود از شدت فعالیت های خود کاسته بودند و برخی از جریانات فکری نیز با وجود فعالیت های چندین دهه سرخورده از نتایج کودتای ۲۸مرداد از صحنه منازعات فکری و سیاسی خارج شده بودند و اگر ندای مخالفی با سیاست های رسمی حاکمیت از گوشه ای بلند می شد این مخالفت ها معمولا به دور از تشکیالت منسجم خاصی بوده و رد پای حرکت های تتشکیلاتی و حزبی در این مخالفت ها چندان پررنگ نبوده است . عملکرد رژیم پهلوی جریانات سیاسی اصالت دار و ریشه دار را در جامعه سنتی ایران مجبور به واکنش می کرد. و از سوی دیگر جو موجود در فضای فکری جریانات سیاسی بین المللی برخی از جریانات را به وابستگی بیشتر به کانون های فکری بین المللی سوق می داد. در چنین فضایی است که جریان های مختلفی ایجاد می شود که چند شاخصه اصلی دارند برخی حول محور مذهب برخی حول محور ملیت برخی حول محور مکاتب بین المللی همچون لیبرالیسم و مارکسیسم و برخی هم با تلفیقی از مبانی فکری چندگانه پا به عرصه مبارزه میگذارند.

کلیدواژه ها:

سیاست ، ایران ، انقلاب ، شریعت