خوانش فقهی مولفه های ایجاد و تغییر شان و تاثیر آن بر احکام

بنابر حکم قرآن، خلقت انسان بهترین است. بهترین در هر نوعی باید صفات و ویژگی های احسن گروه خود را داشته باشد. جایگاه و شان انسان ها در شرایط مختلف از چنین موارد خاصی است که همواره مورد توجه مراجع، فقها، جامعه شناسان و متخصصان علوم مختلف بوده است؛ زیرا شان و منزلت افراد تاثیری مستقیم در منش فردی و اجتماعی آنان دارد. این پژوهش با استفاده از منابع فقهی، به روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای گردآوری شده است. هدف این نوشتار، بیان مفهوم شان و نمونه های تاثیرگزاری آن بر احکام شرعی و همچنین مولفه های ایجاد و تغییر آن است. نتایج بررسی های انجام شده این است که دین اسلام، به عنوان کامل ترین دین، تمام شرایط انسان در احوالات گوناگون را در نظر دارد و براین اساس، رعایت شان افراد در بسیاری از احکام شرعی مورد توجه شارع مقدس است که گاهی حتی شان قبلی را مد نظر قرار می دهد؛ مثل شان و منزلت مدیون ورشکسته و در موضوعات فقهی مثل خمس، زکات، نفقه، مهریه و... . رعایت شان افراد، به عنوان عاملی مهم و اساسی برای استنباط حکم شرعی به کار می رود. همچنین مولفه هایی در ایجاد و تغییر شان موثر هستند که شامل نسب و نژاد که شان غیراکتسابی است، محیط زندگی، وضعیت اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی می شود.

کلیدواژه ها:

dignity ، jurisprudence ، creation ، change ، economy ، job ، شان ، فقه ، ایجاد ، تغییر ، اقتصاد ، شغل