تاثیرات تنبیه و تشویق در مدارس

تشویق و تنبیه از روزگاران پیشین ،به عنوان روشهایی در تربیت ،همواره مورد بحث و گفتگو و تبادل نظر علمای تعلیم و تربیت بودهاند.معلمان نیز به شیوههای گوناگون در پیشبرد امر آموزش از آن بهره گرفته اند. وجود آدمی دارای دو جنبه ء خیر و شر و بعد ربانی وشیطانی است ،از یک طرف گرایشش به فرشته خویی است و از جانب دیگر،هواهای نفسانی او را به سوی پستی ها و دنائتها سوق می دهند.از یک سوء چنان استعدادی دارد که می تواند از ثری به ثریا صعود کند و از ملائک نیز برتر شود و»به جایی رسد که به جز خدا نبیند« و از سوی دیگر،در اثر تربیت غلط و پیروی از خطوات شیاطین آنچنان به ورطه ء هولناک هوی و هوس می افتد که از عرش به فرش نزول می کند و گاهی از بهایم نیز پست تر می شود به همین سبب ،خالق مهربان برای این موجود استثنایی هم ثواب قرار داده و هم عقاب،و پیامبری که مامور هدایت و ارشاد اوست نیز هم بشیر است و هم نذیر.لذا در تربیت فرزند آدمی ،تشویق و تنبیه دو داروی مفیدوموثر تربیتی می باشند که لازم است از آنها در مواقع ضروری و به اندازهء متناسب استفاده شود(کریمی ، ۱۳۹۱).اگرچه امروزه با تغییر سبک آموزشی مدارس و نیز توجه بیشتر والدین به فرزندان موضوع تنبیه بدنی مانند سابق در مدارس رواج ندارد، اما خشونت کلامی یا روحی و روانی و ارائه مشق شب به عنوان تنبیه نرم همچنان در برخی از مدارس وجود دارد. البته همه بر این نکته اتفاقنظر دارند که دانش آموز متخلف باید متوجه تخلف خود شده و در رفتارش تجدیدنظر کند و بر این اساس،، ترتیبات مختلفی در آئین نامه اجرایی مدارس پیش بینی شده است . مطابق ماده ۷۷ آئین نامه انضباطی مدارس، »اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت ، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است «، همچنین براساس ماده ۷۴ این آئین نامه ، »قصور و سهل انگاری دانش آموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب می شود. مدیر، شورای مدرسه ، معاونان و مربیان موظف هستند قبل از اعمال هرگونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.تنبیه دانش آموزان تقریبا مرسوم نیست . اما هنوز هم معلمان در مدارس و والدین در منزل، از تنبیه به عنوان یکی از ابزار کنترل رفتار و انضباط دانش آموزان استفاده می کنند. علیرغم اینکه تنبیه ، تکنیکی مناسب برای تغییر رفتار دانش آموزان به نظر می رسد، اما باید به این نکته توجه کرد که از تنبیه بدنی و هرگونه تنبیهی که موجب ایجاد درد جسمانی ، تحقیر، اضطراب و خشم در دانش آموز می شود اجتناب شود. تنبیه باید معنا داشته باشد و دانش آموزان را از انجام اشتباهات مشابه منصرف کند. روش های زیادی برای تنبیه دانش آموزان وجود دارد، اما تنبیه از هر نوعی که باشد می بایست توسط دانش آموز درک شود. علاوه براین ، تنبیه باید آموزشی باشد و به دانش آموز درباره چرایی اشتباه بودن آن و دلیل اجتناب از تکرار آن کار، آموزش داده شود.(آهنچیان ،۱۳۸۳)

کلیدواژه ها:

آموزگاران ، دانش آموزان ، اضطراب ، تنبیه ، تشویق