ارزیابی نقش زیرساخت های عمرانی در شاخص های اقتصادی برنامه های توسعه کشور (مطالعه موردی: بنادر کشور)

اکثر فعالیت های اقتصادی نیازمند مقداری تحرک کالا و یا اشخاص هستند. فعالیت های تولیدی برای تامین نهاده ها و توزیع ستاده ها نیازمند حمل ونقل می باشند. فعالیت های مصرفی نیز نیازمند جابجایی می باشند، خانوارها سفرهایی را به قصد خرید و تفریح و فروش عوامل تولیدی در اختیار خود انجام می دهند. به همین خاطر در ادبیات اقتصادی بین مفاهیم تولید، مصرف، مبادله و تجارت با حمل ونقل ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد و ازاین رو بخش حمل ونقل و اهمیت آن همواره در ادبیات اقتصادی مورد تاکید بوده است. بنادر به عنوان یک زیرساخت مرکزی و حیاتی در سیستم حمل ونقل دریایی نقشی مهم و اساسی ایفا می کند. فعالیت کارای یک بندر می تواند منطقه هم جوار بندر را از یک مزیت نسبی برای بهره برداری از مواهب فوق الذکر بهره مند سازد. با این نگرش در پژوهش حاضر سعی شده است تا اثر عملکرد بنادر ایران به عنوان زیرساخت های عمرانی بر رشد شاخص های اقتصادی ذکر شده در برنامه های توسعه بررسی گردد. به همین منظور در ابتدا شاخص های اقتصادی ذکر شده در برنامه های توسعه استخراج گردیده و در مورد اهمیت هر یک بحث شده است. نتایج نشان داد در هیچ یک از برنامه های توسعه تعریف روشنی از مفهوم توسعه اقتصادی ارایه نشده است. در خصوص کمی سازی فقط در برنامه ششم توسعه اهداف کمی کلان و بخش های اقتصادی به تفکیک ارایه شده و در سایر برنامه ها به صورت محدود اشاره شده است. نتایج نشان داد.برنامه ششم توسعه بیش ترین میزان فراوانی شاخص های اقتصادی توسعه (۳۶۶ بار) را دارد و برنامه چهارم (۲۳۵ بار)، پنجم (۲۲۶ بار)، دوم (۲۴۰ بار)، برنامه اول (۲۲۱) و برنامه سوم (۱۸۹ بار) به ترتیب در مراحل بعدی قرار دارند. همچنین در بین شاخص های توسعه اقتصادی نیز شاخص تولید (۲۴۰ بار)، درآمد (۱۶۹بار)، اشتغال (۱۴۲ بار) به ترتیب بیش ترین و تورم (۱۷ بار)، تولید ناخالص داخلی (۱۸ بار)، و حضور فعال زنان در جامعه (۲۱ بار) به ترتیب از کم ترین میزان فراوانی در برنامه های توسعه برخوردار هستند.

کلیدواژه ها:

توسعه ، توسعه اقتصادی ، حمل و نقل ، زیرساخت های عمرانی ، بنادر