ترکیب شیمیایی و هم افزایی سمیت برخی اسانس های گیاهی روی کنه تارتن دو لکه ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)
محل انتشار: نامه انجمن حشره شناسی ایران، دوره: 44، شماره: 4
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 46
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JESI-44-4_007
تاریخ نمایه سازی: 3 مهر 1403
چکیده مقاله:
: تمرکز گسترده بر استفاده از آفتکشها در سراسر جهان، مقاومت جمعیتها در کوتاه مدت را به دنبال داشته است. نتیجه چنین شرایطی، افزایش تقاضا برای معرفی روشهای جایگزین انتخابیتر، دوستدار محیط زیست، ایمن برای انسان و کم هزینه با قابلیت تاخیر در ایجاد مقاومت در جمعیتهای آفت بوده است. به رغم آنکه در سالهای اخیر فعالیت حشرهکشی اسانسهای گیاهی مورد توجه بوده است، اما بررسیها در خصوص همافزایی خواص زیستی اسانسهای گیاهی در کاربرد همزمان و ترکیبی محدود بوده است. از این رو، بررسی پیشرو با هدف ۱) شناسایی ترکیبات موثر گونههای گیاهی مورد Myrtus communis L. (Myrtaceae)، رازیانه Foeniculum vulgare Mill. (Apiaceae)، اکالیپتوس Eucalyptus globulus Labill. (Myrtaceae) و بنه Pistacia atlantica Desf. (Anacardiaceae) با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی-طیفسنجی جرمی در دو مرحله رشد رویشی و گلدهی کامل، ۲) ارزیابی پایداری زیستی و ۳) سمیت تنفسی اسانس گونههای گیاهی نام برده در کاربرد مستقل و دوتایی علیه مراحل تخم و بالغ کنه Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae) انجام شد. بازده اسانسگیری در مراحل رشد رویشی و گلدهی کامل برای اکالیپتوس، مورد، رازیانه و بنه از ۶۹/۰ تا ۲۷/۱ درصد متغیر بود. در مجموع در اسانس بنه، اکالیپتوس، مورد و رازیانه، به ترتیب ۲۳، ۲۴، ۳۴ و ۱۷ ترکیب مختلف شناسایی شد. در مرحله گلدهی کامل گیاهان رازیانه، مورد و اکالیپتوس بیشترین فراوانی به ترکیبات منوترپنی حاوی اکسیژن و در اسانس بنه به هیدروکربنهای منوترپنه اختصاص داشت. در بین اسانس گونههای مورد بررسی بیشترین سمیت تنفسی روی مراحل بالغ و تخم به ترتیب به اسانس مورد (۹۵/۳ LC۵۰= میکرو لیتر بر لیتر هوا) و رازیانه (۹۱/۰ LC۵۰= میکرو لیتر بر لیتر هوا) اختصاص داشت. دامنه غلظت کشنده ۵۰ درصد برای استفاده ترکیبی از اسانسها روی مراحل تخم و بالغ به ترتیب از ۷۵/۰ تا ۲۳/۳ و ۷۸/۳ تا ۸۴/۶ میکرولیتر بر لیتر هوا متغیر بود. به استناد شاخص فاکتور همافزایی و کاهش دز مصرف، کاربرد ترکیبی اسانس اکالیپتوس- بنه در مقایسه با دیگر ترکیبها از بیشترین سمیت روی مراحل تخم و بالغ برخوردار بود. تلفات سمیت تنفسی باقیمانده اسانسهای گیاهی مورد، اکالیپتوس، بنه و رازیانه در روز سوم بررسیها به ترتیب ۷۱، ۶۹، ۵۱ و ۶۱ درصد و در کمتر از ۹ روز به صفر رسید. چنین رهایش اولیه و سریعی میتواند کاهش قابل توجه سمیت باقی مانده اسانسهای گیاهی را در پی داشته باشد. به نظر میرسد اسانسهای گیاهی نام برده از پتانسیل مناسبی جهت کاربرد علیه کنه تار عنکبوتی در شرایط گلخانه برخوردار باشند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مریم ملک محمدی
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
فرهاد شریفی
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :