ارائه مدل مدیریت راهبردی در نظام آموزش عالی افغانستان (مطالعهی موردی: دانشگاه تعلیموتربیت کابل)

هدف اصلی این مقاله، ارائه ی مدل مدیریت استراتژیک برای نظام آموزش عالی افغانستان، به ویژه دانشگاه تعلیم و تربیه کابل است. پژوهش حاضر ابا استفاده از روش تحلیل نظریه زمینه ای با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شده است. مصاحبه ها به صورت هدفمند و با روش گلوله برفی با ۱۵ تن از خبرگان اعضای کمیته های برنامه ریزی استراتژیک دانشگاه های کابل صورت گرفته و با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل گردیده است. در نتیجه، این تحقیق، موفق به استخراج ۱۸۱ مفهوم و ۱۵ مقوله، در قالب مدل پارادایمی مدیریت استراتژیک شامل عوامل برون دانشگاهی، نظیر ضرورت نیروی کارآمد بازار، رقابت پذیری دانشگاه ها، حمایت دولت و هم چنین عوامل درونی دانشگاه، همانند حرکت به سمت کار های تیمی، حرفه ای شدن دانشگاه، استقلالیت دانشگاه (به عنوان شرایط علی)، حمایت سطح رهبری، دسترسی به منابع مالی و بشری و عدالت سازمانی (به عنوان عوامل زمینه ای)، فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش و اطلاعات، توسعه نوآوری، سازماندهی و بسیج منابع، شرایط اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، سیاسی (به عنوان شرایط مداخله گر)، و فرایند ساختاری، توسعه منابع، توسعه تکنولوژی و سیستم کنترل، راهبردها و پیامد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، افزایش دانش و توسعه پژوهش (به عنوان پیامد استراتژیک) شناسایی گردیده است. پدیده مرکزی نیز ضرورت پیاده سازی مدیریت استراتژیک در دانشگاه شناسایی گردید. نتیجهگیری کلی پژوهش این است که، دانشگاه تعلیم و تربیه کابل، به عنوان یکی از اجزای مهم نظام آموزش عالی افغانستان؛ تاکنون با فقدان مدل مدیریت استراتژیک مواجه بوده، و مدل ارائه شده توسط پژوهش حاضر، با استفاده از شناسایی عوامل و شرایط برون دانشگاهی و درون دانشگاهی برای به کارگیری مدیریت استراتژیک به این دانشگاه ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

مدیریت استراتژیک ، آموزش عالی ، دانشگاه تعلیم و تربیت کابل