لزوم فوریت یا عدم فوریت اجرای قصاص عضو (در فقه امامیه و مذاهب خمسه)

یکی از مجازاتهایی که در جامعه بشری قدمتی دیرینه داشته، قصاص است. از جمله احکام ویژه قصاص آن است که مجنی علیه در جنایت عمدی بر عضو و ولی دم در جنایت عمدی بر نفس، حق قصاص دارد. اثبات حق قصاص در دادگاه صرفا جنبه کاشفیت از ثبوت این حق دارد. به همین جهت اگر اولیایدم قبل از صدور حکم دادگاه اقدام به قصاص کنند، مستحق قصاص یا پرداخت دیه نیستند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و از نوع تحقیقات بنیادی کاربردی با استفاده از منابع کتابخانهای است. با بررسی نظریات مختلف در فقه امامیه و مذاهب خمسه، محقق به این نتیجه رسید که شایسته است که قانونگذار در بدو امر حق اجرای قصاص، با برگزاری یک دادرسی عادلانه، جانی بتواند از خود دفاع نماید و بعد حکم اجرا گردد. اجرای فوری قصاص در صورتی که با استفاده از ظرفیتهای علمی، علم به سرایت قصاص عضو به سایر اعضا یا نفس جانی وجود نداشته باشد، فاقد اشکال میباشد و در صورت بیم سرایت جراحت وارده به نفس مجنی علیه، بهتر است اجرای قصاص به تعویق افتد. زیرا در صورت فوت مجنی علیه به واسطه سرایت صرفا قصاص نفس اجرا خواهد شد و با اجرای قصاص عضو و قصاص نفس به جانی مجازاتی فراتر از عدالت و انصاف است.

کلیدواژه ها:

قصاص ، فوریت ، دادرسی عادلانه ، جنایت