بررسی سیاست های آبی (هیدروپلتیک) در مناطق مرزی ایران با نگاه جامعه شناسانه

چکیده : آب عنصری است که وجود آن برای تولید مواد غذایی توسعه اقتصادی بقای موجودات زنده ضروری است. قرار گرفتن منطقه خاورمیانه در کمربند خشک جهان موجب شده تا این منطقه علیرغم دارا بودن ۵ درصد جمعیت جهان تنها ۱ درصد آبهای شیرین قابل دسترس را در اختیار داشته باشد که این مسئله رقابت ها و منازعاتی را برای استفاده هرچه بیشتر از این منابع محدود به دنبال دارد. مشکلات انبوه آب بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک زمین را تهدید می کند و ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. ادغام چنین مشکلاتی با مسائل بهداشتی، زیست محیطی، سیاسی، اجتماعی-اقتصادی و پایداری تقاضا برای مدیریت مشکلات را به شدت افزایش داده است. این پژوهش به بررسی توانایی ایرانیان در مدیریت جامعه ، توسعه و حفظ منابع آبی خود در دوره های مختلف می پردازد. این مطالعه نشان می دهد در عصر مدرن، توسعه صنعت، فرهنگ مصرف گرایی و شهرنشینی بی سابقه همراه با خشکسالی و گرم شدن زمین، مشکلات زیادی را برای بخش های آب به همراه داشته است. از این رو، تمایل به سیاست های عرضه محورغالب شده و راهبردهایی مانند حفر چاه با پمپ عمیق، سدسازی و انتقال آب بین حوضه ایبرای رفع مشکلات اتخاذ شده است. برداشت بیش از حد آب های زیرزمینی، تخریب خاک-آب، کوچک شدن و خشک شدن توده های آبی، تشدیدخطرات سیل، طوفان گرد و غبار، خسارات کشاورزی و زیست محیطی و خالی شدن مناطق روستایی از جمله شواهد مستقیم و غیرمستقیم است که این ادعا را تایید می کند.

کلیدواژه ها:

ایران ، آبهای زیرزمینی ، سیاست آب ، مدیریت آب ، کمبود آب