تحلیل نقش سرمایه اجتماعی در شکل گیری حزب توده ایران

حزب توده ایران از نماینده های قابل اعتنای مارکسیسم در ایران بود. حزب توده را در مهر ۱۳۲۰ و با مشاوره ای نزدیک با سفارت شوروی، ۲۷ نفر از اعضای گروه پنجاه و سه نفر تشکیل دادند. عوامل زیادی از جمله تشکیلات منسجم، سلسله مراتب مطیع و تزریق مداوم آگاهی های حزبی به اعضا و کادرها، بازوهای مطبوعاتی قدرتمند، سردمداری جنبش های کارگری، نفوذ در میان تحصیل کرده ها، شعارهای جذاب متناسب با وضع موجود و زندگی زیر چتر حمایتی شوروی در سال های اشغال ایران، موفقیت حزب توده را برای تاثیرگذاری بر فضای سیاسی و اجتماعی ایران پشتیبانی می کرد. پشتیبانان اصلی حزب توده طبقه متوسط حقوق بگیر جامعه و همچنین طبقه کارگر شهری بودند. اگرچه حزب بر تمام اعضای طبقه متوسط به طور گسترده و چشمگیر نفوذ داشت، نفوذ آن در بین مهندسان، استادان دانشگاه و دانشجویان، روشنفکران، به ویژه نویسندگان، زنان دارای تحصیلات جدید و همچنین افسران ارتش، بسیار آشکار بود. با توجه به نفوذی که حزب توده در آغاز شکل گیری خود توانست در میان لایه های مختلف اجتماعی ایران پیدا کند این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که سرمایه اجتماعی چه نقشی در شکل گیری، گسترش و افول حزب توده داشته است.

کلیدواژه ها:

حزب توده ، سرمایه اجتماعی ، ایران ، کمونیسم