ارزیابی ارتباط تولید و مزیت صادراتی در بازار جهانی گوجه فرنگی و ایران

بررسی کالایی صادرات بخش کشاورزی ایران طی دوره ۱۴۰۱-۱۳۹۴ نشان میدهد محصول گوجه فرنگی با میانگین ۷۵۸هزارتن به ارزش ۴۰۳ میلیون دلار،  بهطور میانگین حدود۲۰درصد از میزان صادرات کالاهای عمده صادراتی بخش کشاورزی را شامل میشود.به لحاظ ارزشی به طور میانگین ۱۴درصد از ارزش صادرات کالاهای مهم صادراتی بخش کشاورزی از صادرات گوجهفرنگی و رب حاصل شدهاست. لذا در این پژوهش برای تعیین جایگاه ایران در بازار جهانی، چگونگی ارتباط تولیدو صادرات و مسیر صادراتی گوجهفرنگی، شاخصهای مزیت نسبی آشکار شده و مزیتنسبی آشکارشده متقارن برای ایران و دیگرکشورهای عمده صادرکننده درجهان برآورد شد. در ادامه بر مبنای الگوی خودتوضیح برداری و الگوی تصحیح خطایبرداری رابطه بین تولید و مزیت صادراتی این محصول در جهان بررسی شد. نتایج نشان داد ایران در سالهای اخیر از مزیت نسبی صادراتی برخوردار شده و روند رو به رشدی را به لحاظ مزیت در صادرات طی کرده و از برخی کشورهای رقیب چون ترکیه، پیشی گرفتهاست. همچنین نتایج برآوردها نشان داد در بین کشورهای عمده صادرکننده گوجهفرنگی، مزیت صادراتی ایران و تولید این محصول در کشور از رابطه بلندمدتو معنیداری برخوردار بوده و به لحاظ تعدیل تکانه (شوک)های وارد بر بازار صادراتی این محصول از شرایط بهتری نسبت به دیگرکشورهای رقیب برخوردار است. چناچه ایران در راستای بهبود تولید و تقویت ارتباط آن با صادرات گوجهفرنگی سیاستهای مناسبی را اتخاذ کند، فرصت حضور در بازار بین المللی این محصول را افزایش خواهد داد. همچنین در کنار تخصصی کردن تولید برای صادرات، بهبود فرایند بازاررسانی از طریق برقراری ارتباطهای مستقیم تولیدکنندگان و صادرکنندگان در کشور نیز میتواند در کاهش هزینههای مترتب بر بازار رسانی محصول و در پی آن قیمت و درنهایت افزایش مزیت رقابتی موثر واقع شود.

کلیدواژه ها:

آشکارشده ، تولید ، صادرات ، گوجه فرنگی