بررسی تفکر انتقادی در ادبیات کودک و نوجوان

تفکر انتقادی شیوه ای برای آموزش عمیق و عقلانی است که اغلب با پرسش های باز، مخاطب را به تامل و کنجکاوی وامی دارد و موجب می شود او به درکی ژرف از موضوع مورد تامل برسد. داستان نقشی حیاتی در شکل گیری مهارت های تفکر انتقادی دارد. تفکر در مورد تفکر در راستای بهبود فرایند فکر، در قلب تفکر انتقادی جای دارد. هدف از پژوهش حاضر، کشف امکانات بالقوه داستان های معمولی در تقویت و شکل-گیری مهارت های تفکر انتقادی در ادبیان کودک و نوجوان است. مهارت-های تفکر انتقادی مورد بررسی عبارت اند از: هدف، طرح پرسش، اطلاعات، داده، شاهد، تجربه، استنباط ها و تفاسیر، پیش فرض ها، استلزامات و پیامدها، نظرات، انصاف (بی طرفی)، تواضع، رشادت، همراهی، استحکام، و پشتکار ذهنی، اطمینان در تفکر، تسلط بر خودمحوری، و قابلیت های استدلال اخلاقی. روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات، فیش برداری از منابع و اسناد کتابخانه ای در زمینه تفکر انتقادی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که داستان های معمولی در صورتی که دارای کیفیت ادبی مناسبی باشند، می توانند به عنوان وسیله ای آموزشی مورد استفاده قرار گیرند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر این است که هر کدام از فهرست های متخصصان تفکر انتقادی، به برخی مهارت ها اشاره کرده اند و با توجه به هر پژوهش، باید فهرست مناسبی را جهت سنجش تفکر انتقادی انتخاب کرد.

کلیدواژه ها:

thinking ، critical thinking ، Literature ، Children and Adolescents