بررسی علل خشکیدگی و مرگ درختان سرو نقره ای (Cupressus arizonica) در منطقه قم

این تحقیق به منظور بررسی علل خشکیدگی تدریجی درختان سرو نقره ای (Cupressus arizonica Green) در استان قم, طی سالهای ۸۴-۱۳۸۲ اجرا گردید. محل اجرای طرح در فاصله ۹ کیلومتری جنوب شهرستان قم (پارک غدیر) بود. شرایط اکولوژیک منطقه ارزیابی و همچنین آزمایشهایی در مورد مشخصات عوامل بیماری زا و آلودگی های قارچی درختان انجام گردید. در این تحقیق ضمن بررسی شرایط ایده آل رشد و توسعه سرو نقره ای، عوامل محدودکننده رشد و توسعه و نیز خطرهایی که پایداری آن را در منطقه تهدید می نماید، مطالعه گردید. از قسمتهای آلوده بخصوص زخم های ایجاد شده روی تنه اصلی نمونه برداری صورت گرفت. اثبات بیماری زایی عامل بیماری به روش آلوده کردن نهالها در گلخانه انجام گرفت. بدین صورت که روی ساقه هر نهال زخم ایجاد نموده و یک دیسک از پرگنه در حال رشد قارچ در محل زخم ایجاد شده روی ساقه نهال قرار داده شد. بیماری زایی پس از سه هفته با پوسیدگی در محل زخم به اثبات رسید. نتایج نشان داد که مجموعه ای از عوامل اکولوژیک و فیزیولوژیک باعث خشکیدگی درختان سرو نقره ای شده اند. بعلت نامناسب بودن خاک و شوری آب, درخت به تدریج ضعیف شده و از طرفی عدم آبشویی املاح به علت نامناسب بودن بافت خاک، باعث تجمع املاح و شور شدن بیش از حد خاک گردیده است. با ضعیف شدن درخت و فراهم شدن شرایط مساعد برای گسترش عوامل بیماری زا، به مرور زمان این عوامل و از جمله قارچ بیماری زای Suttan and Dayko  Nattrassia mangiferae  گیاه را تحت تاثیر قرار داده و روند خشکیدگی درخت را تسریع و تشدید نموده است. این قارچ پس از ورود به بافت گیاه میزبان به سیستم آوندی گیاه وارد شده و باعث مسدود شدن آوندها می گردد و گیاه آلوده از قسمت تاج به سمت پایین خشک می شود. در محل نفوذ قارچ بر روی تنه و شاخه ها معمولا زخم هایی ایجاد می شود و به علت مسدود شدن آوندها در ناحیه زخم شیره گیاه به صورت صمغ به بیرون تراوش می نماید. این قارچ پاتوژن بسیار مخربی است و به دلیل داشتن میزبانهای زیاد، حضور آن در فضای سبز نگران کننده می باشد.

کلیدواژه ها:

سرو نقره ای ، خشکیدگی تدریجی ، آلودگی قارچی ، Nattrassia mangiferae ، قم