اثرشدت بهره برداری بر سینتیک معدنی شدن کربن در خاک مرتع (مطالعه موردی: مراتع صدرآباد ندوشن استان یزد)

چرای دام بر چرخه عناصر غذایی در خاک تاثیر می گذارد. لذا به منظور بررسی تاثیر بهره برداری از مراتع بر پوشش گیاهی و در نتیجه سینتیک معدنی شدن کربن مراتع صدرآباد ندوشن استان یزد انتخاب گردید. درصد پوشش گیاهی و تولید در سه منطقه قرق، چرای متوسط، چرای شدید اندازه گیری شد نمونه های خاک از عمق ۱۵-۰ سانتی متری خاک به روش سیستماتیک تصادفی نمونه برداری شد. نخست نیتروژن، کربن، نسبت کربن به نیتروژن(C/N) نمونه های گیاهی، نیتروژن، کربن، آهک، بافت خاک، pH، EC اندازه گیری شد. سپس خاک های منطقه قرق و چرای شدید جهت اعمال تیمار انتخاب شده و با افزایش یک درصد کربن آلی گونه ی درمنه (Artemisia sieberi) و اسپند (Peganum harmala) شامل کنترل ۱۰۰ % درمنه، ۷۵% درمنه ۲۵ % اسپند، ۵۰% درمنه، ۵۰ اسپند ۲۵% درمنه، ۷۵% اسپند و۱۰۰ % اسپند تیمار شدند. نتایج نشان داد بقایای اسپند به علت داشتنC/N کم تر نسبت به درمنه از تجزیه پذیری خوبی برخوردار است. در تمامی تیمارها، روند معدنی شدن کربن در دو منطقه مورد مطالعه دارای توزیع نمایی بوده است. معدنی شدن کربن آلی در خاک دو منطقه تحت چرای شدید و قرق طی هفته اول مشابه می باشد اما پس از گذشت زمان، معدنی شدن کربن در تیمار خاک چرای شدید با ۱۰۰ درصد اسپند(Pe ha) بیشتر از بقیه تیمارهاست همچنین ثابت سینتیکی در مناطق با چرای شدید افزایش یافته است بنابراین در مناطق با شدت چرای بالا میزان تجزیه کربن الی بالا بوده و این اراضی تثبیت کربن کمتری دارند.

کلیدواژه ها:

قرق ، چرای دام ، بقایای گیاهی ، سینتیک معدنی شدن کربن