تکثیر درون شیشه ای درخت نوش (Thuja orientalis L.) از طریق سرشاخه های آن

درخت نوش از گونه های مهم و اقتصادی در میان سوزنی برگان موجود در ایران می باشد که به دلیل ظاهر زیبا و برگهای همیشه سبز خود در میان گیاهان زینتی و نیز به دلیل داشتن چوب سبک، کم وزن و مقاوم به پوسیدگی، در میان درختان جنگلی از جایگاه و اهمیت خاصی برخوردار می باشد. با توجه به مشکل اساسی تکثیر سوزنی برگان از طریق قلمه زنی (ریشه دهی سخت آنها) و نیز این واقعیت که ریشه زایی قلمه های ساقه و برگ با بالا رفتن سن درخت کاهش می یابد، اهمیت تکثیر درختان بالغ نوش از طریق روشهای ریزازدیادی برجسته تر می شود. جوانه های انتهایی از پایه های نوش بالغ الیت در قزوین و پایه جوان از نهالستان موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در فصول مختلف سال، جمع آوری و بعد سترون شدند. در شستشو از آب و مایع ظرفشویی و برس کشی با محلول اتانل ۷۰% به عنوان پیش تیمار سترون سازی و از غوطه وری نمونه ها در اتانل ۷۰ % به مدت ۱ دقیقه و آنگاه شستشو با محلول کلرور مرکوریک ۱/۰% در زمانهای مختلف (۴ دقیقه در مورد نمونه های بهاره و ۶ دقیقه برای نمونه های تابستانه و ۹ دقیقه در مورد نمونه های پاییزه) به عنوان بهترین تیمار سترون سازی، استفاده شد. جوانه ها در محیط کشت DKW با هورمون (۲iP) در غلظت ۵/۰ میلی گرم در لیتر استقرار یافتند. بعد برای مرحله شاخه زایی از سه محیط کشت MS، DKW و  SHو هورمون BA و ۲iP با غلظتهای مختلف از ۰ تا ۵/۰ میلی گرم بر لیتر از به طور مجزا و با هم، به همراه ۰۱/۰ میلی گرم برلیتر IBA ، استفاده گردید. پس از دو بازکشت ماهیانه، داده های مربوط به میانگینهای شاخه زایی، جوانه زنی و رشد طولی بدست آمده از سه محیط کشت فوق پس از تجزیه واریانس دو عاملی، مورد مقایسه قرار گرفتند. محیط کشت DKW با ۵/۰ میلی گرم بر لیتر هورمون۲iP و ۰۱/۰ میلی گرم برلیتر هورمون IBA، بیشترین مقدار شاخه زایی (۸۳ درصد) را نشان داد و به عنوان مناسب ترین محیط کشت تکثیر شاخه برای این گونه انتخاب شد. ریشه زایی از شاخه های مزبور در محیط کشت DKW حاوی  ۲ میلی گرم بر لیتر IBA (۳۳ درصد) بدست آمد.

کلیدواژه ها:

کشت سرشاخه ای ، نوش ، تکثیر درون شیشه ای ، کشت بافت ، شاخه زایی و ریشه زایی