بهینه سازی کشت بافت آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss) برای تولید اسید رزمارینیک

بهینه سازی محیط کشت کالوس آویشن شیرازی برای افزایش تولید اسید رزمارینیک (RA) به عنوان متابولیت ثانویه با استفاده از تغییر شرایط کشت انجام گرفت. القاء کالوس از کشت گره ساقه ای آویشن روی محیط کشت MS با ترکیب هورمونی ۲,۴-D ( mg/l۵/۰) و کینتین ( mg/l۱) انجام شد. بهینه سازی رشد این بافت با محیط گامبورگ (نمکها و ویتامینها) و هورمون بنزیل آدنین ( mg/l۷۵/۰) در شرایط تاریکی صورت گرفت. پس از آن کالوسها در محیط گامبورگ حاوی ساکارز (۳۰ یا  g/l۶۰)، گلوکز (۶۰، ۷۵ یا  g/l۹۰) و تحت شرایط فتوپریود نوری ۱۶ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی یا تاریکی کامل قرار گرفتند. تجمع RA بافتها ۴۵ روز پس از کشت، با HPLC اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با تکرار مساوی تجزیه و تحلیل گردیدند. تجمع RA در کالوس بالاتر از گیاهچه در شیشه بود و بیوماس بیشتری نیز از کالوس بدست آمد. بیشترین مقدار RA (۶/۱۵%) با تیمار گلوکز بدست آمد. رشد کالوس در محیط کشت حاوی  g/l۷۵ گلوکز نسبت به محیط حاوی  g/l۹۰ گلوکز بیشتر بود، اما اختلاف معنی داری بین سطوح گلوکز برای تولید RA مشاهده نگردید. نتایج نشان داد که عوامل اسموتیک و شرایط نوری اثر معنی داری بر تجمع RA در کشت کالوس آویشن شیرازی داشته و با کشت کالوس می توان RA و رشد بالاتر کالوس را نسبت به گیاهچه رشد یافته در شیشه بدست آورد.

کلیدواژه ها:

Zatraia multiflora ، callus culture ، Secondary metabolites ، and rosmarinic acid