توانمندی ژنتیکی در القاء کالوس و رشد جنین نارس در جمعیت هایی از گز روغنی (Moringa peregrina ( Forssk). Fiori)

گز روغنی (Moringa peregrina) یکی از گونه های مهم ولی فراموش شده­ است که به رغم اهمیت و گسترش وسیعی که در عرصه­های جنوبی کشور ما دارد تاکنون اقدام کافی در زمینه شناخت بیولوژی آن صورت نگرفته و در معرض فرسایش ژنتیکی قرار گرفته است. به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی درون و بین جمعیتی از این گونه در قابلیت به کلن­زایی و تکثیر درون شیشه­ای و نیز یافتن روش مناسب نجات جنین با استفاده از کشت تخمک تلقیح شده و همچنین استفاده از گیاهچه های تولید شده جهت تکثیر درون شیشه ای، نیام­های نارس به صورت تصادفی از پایه­های متعددی از گز روغنی در چندین رویشگاه در مناطق جنوبی کشور جمع­آوری شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. اثر دو محیط کشت و چهار رویشگاه در قالب طرح آماری فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی مطالعه گردید. یکی از نتایج حاصل از این مطالعه، القاء کالوس بر روی پوسته جنین­های نارس در هر دو محیط کشت و دیگری تفاوت تولید گیاه­چه از جنین های کشت شده در جمعیت­های مختلف مورد مطالعه بود. نتایج تجزیه واریانس داده­های حاصل از میزان تولید کالوس بر روی سطح جنین­های نارس کشت شده, نشان داد که بین مناطق مختلف از نظر قابلیت درختان در کالوس زایی تفاوت بسیار معنی­داری وجود داشت. دسته بندی به روش دانکن مناطق مورد بررسی را از این نظر در دو دسته متفاوت قرار ­داد. محیط­های کشت مورد استفاده نیز از نظر کالوس زایی تفاوتی معنی­دار از خود نشان دادند. به رغم این که ظواهر نشان ­داد که این گونه در معرض فرسایش شدید ژنتیکی است و خطر انقراض آن را تهدید می­کند؛ خوشبختانه تنوع وسیع در کالوس­زایی حاکی از تنوع کافی در سایر خصوصیات این گونه در سطوح بین و درون جمعیت است. رشد و درصد تولید گیاه­چه و نهال از جنین­های نارس نیز در جمعیت ها و پایه­های مختلف متفاوت بود.

کلیدواژه ها:

embryo culture ، proliferation ، Moringa peregrina ، Moringa oleifera