سازگاری و تنوع ژنتیکی در برخی از ویژگی های گیاه رشادی (Arabidopsis thaliana)

در این تحقیق سازگاری و تنوع ژنتیکی در برخی ترکیبات شیمیایی بذر، صفات مورفولوژیک، مقاومت به آفات بذرخوار(Curculionidae) Ceutorhynchus atomus و C. contractus در جمعیت هایی از گیاه رشادی (Arabidopsis thaliana) مورد بررسی قرار گرفت. بذر سه جمعیت از رویشگاه ماسه ای و دو جمعیت از رویشگاه غیرماسه ای جمع آوری و در شرایط کنترل شده اتاق رشد کشت شدند. رزت ۱۰ گیاه در ۸ تکرار از هر ۵ جمعیت بر اساس طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در ردیف هایی با فواصل ۱۰ سانتیمتری از یکدیگر کشت شدند. در آزمایشی دیگر مقدار گلوکوزینولیت در بذر این گیاهان توسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا شناسایی شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اثر ژنوتیپ، اثر محیط و اثر ژنوتیپ در محیط برای بیشتر صفات مورد مطالعه معنی دار بودند. تنوع ژنتیکی زیادی در بین ژنوتیپ ها برای تمام صفات مورد مطالعه ملاحظه شد. این ژنوتیپ ها به­ویژه در متابولیت ثانویه گلوکوزینولیت از هم متمایز شدند. غلظت کل گلوکوزینولیت در ژنوتیپ های با منشا ماسه ای بیشتر از ژنوتیپ های با منشا غیرماسه ای بود و به همین دلیل نسبت به آفت­زدگی مقاوم تر بودند. اثرهای متقابل ژنوتیپ در محیط نشان داد که ژنوتیپ ها تغییرات متفاوتی را در برابر تغییر محیط از خود نشان می دهند. ژنوتیپ های با منشا ماسه ای و ژنوتیپ های با منشا غیرماسه ای هر کدام در رویشگاه اصلی خود عملکرد بهتری نسبت به دیگری داشتند و این به­عنوان سازگاری این گیاهان به شرایط رویشگاهی خود ارزیابی گردید. نتایج این تحقیق تایید می کند که جهت انتخاب و معرفی گونه های برتر از نظر صفات مطلوب مرتعی و زراعی باید به نحوه سازگاریشان به محیط کشت نیز توجه نمود.

کلیدواژه ها:

Arabidopsis thaliana ، Local adaptation ، Genetic variation ، Glucosinolates