ارزیابی تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری برخی صفات گونه های زنبق وحشی ایران

زنبق از گیاهان زینتی و دارویی بومی کشور ایران محسوب می گردد که باید نسبت به حفظ و استفاده از آن در برنامه های اصلاحی کوشید. به منظور تعیین میزان تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری صفات ۱۸ گونه جمع آوری شده جنس زنبق از مناطق مختلف کشور (در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه ملی تحقیقات گل و گیاهان زینتی محلات) در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه های آماری شامل آماره های توصیفی، ضرایب همبستگی ساده، برآورد وراثت پذیری و درصد ضریب تنوع فنوتیپی و ژنتیکی بود. براساس نتایج تجزیه واریانس، اختلاف گونه های مورد نظر برای تمام صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود که بیانگر وجود تنوع گسترده برای همه صفات در گونه های وحشی می باشد. بیشترین ضریب تنوع ژنتیکی و فنوتیپی مربوط به طول لوله گلپوش (۷۰)، عرض درفش (۷۴) و ارتفاع بوته به ترتیب ۶۷ و ۶۹ درصد بود. گونه I. germanica (F۱) از نظر بیشتر صفات، نسبت به سایر گونه ها برتری داشت. بیشترین درصد وراثت پذیری عمومی مربوط به صفات عرض درفش (۹۵/۹۸)، عرض آویز (۷۴/۹۸)، عرض ناخنک آویز (۶۷/۹۸) و طول درفش (۷۸/۹۷) بود. ضرایب همبستگی صفات در گونه های مختلف نشان داد که بیشترین همبستگی (مثبت و معنی دار) مربوط به طول درفش با عرض درفش و کمترین میزان همبستگی منفی و معنی دار مربوط به طول لوله گلپوش با عرض شاخه مادگی می باشد.

کلیدواژه ها:

تنوع ، زنبق ، ضریب همبستگی ، وراثت پذیری عمومی