تاثیر تنظیم‎کننده های رشد مختلف، ماده ژله ای‎کننده و منبع کربوهیدرات بر رشد درون‎شیشه ای زرشک بی دانه (Berberis vulgaris var. asperma)

زرشک بی دانه (Berberis vulgaris var. asperma) یکی از گیاهان دارویی ایران است و کمبود نهال سالم از مشکلات موجود توسعه کشت این گیاه ارزشمند است. این پژوهش به منظور دستیابی به روش سریع و آسان برای ریزافزایی زرشک بی دانه انجام شد. در چندین آزمایش تاثیر تنظیم کننده های رشد گیاهی مختلف، مواد ژله ای‎کننده مختلف محیط کشت و منابع مختلف کربوهیدرات بر رشد درون شیشه ای این گیاه بررسی شد. براساس نتایج حاصل مشخص شد که قطعات شاخه نیمه خشبی ساقه دارای ۲-۱ جوانه جانبی مناسب ترین ریزنمونه برای استقرار درون‎شیشه ای زرشک بی دانه است. گندزدایی مواد گیاهی منشا گرفته از درختان بالغ با غوطه ور کردن در محلول دو گرم در لیتر قارچ کش بنومیل به مدت یک ساعت و بعد محلول یک درصد هیپوکلریت سدیم تجاری به مدت ۱۵ دقیقه و در پایان سه بار آبشویی با آب مقطر سترون انجام شد. محیط کشت نیمه جامد شده با فیتاژل در مقایسه با دیفکوباکتوآگار و آگارژل برای تولید شاخساره برتری معنی دار نشان داد. افزودن سه گرم در لیتر زغال فعال به محیط کشت موجب کنترل قهوه ای شدن محیط کشت و بافت های گیاهی، افزایش زنده مانی و رشد درون‎شیشه ای شد. محیط کشت DKW دارای دو میلی گرم در لیتر BA، ۵/۰ میلی گرم در لیتر IBA و دو میلی گرم در لیتر GA۳ و نیمه جامد شده با ۵/۲ گرم در لیتر فیتاژل برای رشد درون‎شیشه ای زرشک بی دانه مطلوب بود و برای تولید شاخساره توصیه می شود. ریشه زایی در دو مرحله جداگانه انگیزش ریشه در حضور اکسین با غلظت زیاد و بعد انتقال شاخساره ها به محیط کشت بدون تنظیم کننده رشد برای نمو ریشه ها اجرا شد، اما ریشه زایی مشاهده نشد و به پژوهش های بیشتر نیاز است.

کلیدواژه ها:

استان فارس ، بنزیل آدنین ، ریشه زایی ، ساکارز ، فیتاژل ، محیط کشت DKW