گزینش ژنوتیپ های برتر نسل دوم سیاه تاغ (Haloxylon aphyllum (Minkw.) L.) با روش های آماری چند متغیره

گونه های جنس تاغ (Haloxylon sp.) از گیاهان سازگاری هستند که در برنامه­های تثبیت شن­های روان نتایج رضایت بخشی داشته­اند. به منظور بررسی قابلیت ژنتیکی نتاج ژنوتیپ های برتر سیاه تاغ، آزمایشی با ۱۹ ژنوتیپ در سال ۱۳۹۲ در ایستگاه تثبیت شن­های روان حسین آباد قم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در طول پنج سال صفات مختلف مورفولوژیکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس دو طرفه و مرکب در مورد کلیه صفات نشان داد که بین میانگین بسیاری از صفات در بین ژنوتیپ ها در کلیه سال ها اختلاف معنی­داری وجود داشت. ارتفاع، قطر تنه اصلی و قطر بزرگ تاج در کلیه سال ها با یکدیگر همبستگی مثبت و معنی داری نشان دادند. ارتفاع در سال پنجم با ارتفاع و قطر تنه اصلی در سال های قبل همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. پنج عامل اول حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی با داشتن مقادیر ویژه بالاتر از یک به عنوان عامل­های اصلی وارد تجزیه عامل ها شدند. عامل­های اول تا پنجم به­ترتیب «قطر تاج»، «ارتفاع»، «بقا و زنده مانی نهال ها»، «خسارت آفات و بیماری ها» و «آلودگی به سفیدک تاغ» بودند. براساس نتایج مقایسه میانگین­ها چهار گروه حاصل از تجزیه خوشه­ای از نظر تمامی صفات در سطوح احتمالی ۱% و یا ۵% با یکدیگر اختلاف معنی داری داشتند. ژنوتیپ های تشکیل دهنده خوشه دو از لحاظ ارتفاع، قطر تنه اصلی و قطر بزرگ تاج در کلیه سال ها برتر از سایر گروه ها بودند. این گروه شامل ژنوتیپ های با منشا اولیه از یزد ۴، سمنان ۳، ۵ و ۶ بودند.

کلیدواژه ها:

تجزیه عامل ها ، تجزیه خوشه ای ، تنوع ژنتیکی ، سیاه تاغ